Menu Filters

Uitgaven

Het Tijdschrift voor Nucleaire Geneeskunde (TvNG) is een Nederlandstalig kwartaalblad dat wordt verspreid onder de leden van de aangesloten beroepsverenigingen in Nederland en België en onder belangstellenden die zich als abonnee hebben aangemeld. Doelstelling van het tijdschrift is het bevorderen van discussie en uitwisselen van kennis tussen beroepsbeoefenaren in de nucleaire geneeskunde.
1|...|8|9|10|...|22

Jun '23. 2021 guideline on radiation exposure after radionuclide therapies: implementation in clinic

National guidelines on radionuclide therapies have long been based on a 2005 report (Aanbevelingen ‘Het werken met therapeutische doses radionucliden’), mainly based on iodine-131 ([131I]NaI) therapies. As new therapies were introduced, mainly lutetium-177 ([177Lu]Lu) based - with less radiation burden for the environment – and with the implementation of the 2013 basic safety standards directive in European legislation, an update was necessary. In the meantime, dose rate levels for discharge after [177Lu]Lu were used in the way they were used for [131I]NaI (20 μSv/h at 1m). Guidelines were revised and implemented by the FMS in 2021, in hopes to reach more uniformity between hospitals as well. We investigated this pursued uniformity by the new guideline and provide insights into its implementation.

Maart 2023

Lichtpuntjes   Half februari bereikte ons het heuglijke nieuws dat de bouw van de Pallas-reactor door de Autoriteit Nucleaire Veiligheid en Stralingsbescherming (ANVS) is goedgekeurd. Uiteraard is dit geen definitief ‘ja’ – er kan  nog toch 30 maart beroep worden aangetekend en voor ingebruikname dient een nieuwe procedure te worden doorlopen – maar het begint er nu toch sterk op te lijk en dat na jaren van wisselende berichtgeving, the point of no return is gepasseerd. Goed nieuws voor onze patiënten, voor de nucleaire geneeskunde in het algemeen, maar ook voor de rest van de wereld, daar Pallas zoals bekend een groot aandeel in de  wereldwijde productie van medische isotopen zal consolideren. Tegelijkertijd bouwt België in Mol, op nog geen 10 kilometer van de Nederlandse grens, gestaag verder aan MYRRHA: een deeltjesversneller-aangedreven onderzoeksreactor die ook medische isotopen zal  produceren. Dit project dient in 2027 afgerond te zijn en zal de huidige BR2 reactor, nu goed voor 30% van de wereldproductie, vervangen. Dan is er nog de bouw van de SHINE dependance in Veendam, waar vanaf 2026 op grote schaal medische isotopen gemaakt gaan worden. Het van oorsprong Amerikaanse bedrijf is voornemens een gedeelte van de Europese markt te gaan voorzien van onder andere molybdeen-99, jodium-131 en lutetium-177. De combinatie van deze initiatieven zal hopelijk, over een jaar of tien een ongekende weelde en misschien zelfs keuzestress opleveren voor de nucleaire geneeskunde in Nederland. Blijkbaar is er na jaren van inzet door verschillende leden uit ons vakgebied voldoende gewicht in de schaal gelegd om de overheden te  overtuigen van het nut en de noodzaak van de vrije beschikbaarheid van medische is otopen. En dat is noemenswaardig! Hoewel besluitvorming rondom deze processen notoir stroperig en langdurig is, en bovenstaande al jaren geleden in gang is gezet, hebben de recente geopolitieke spanningen een klimaat gecreëerd waarin ook op het gebied van energievoorziening naar nucleaire technologie wordt gekeken. Met de provinciale statenverkiezingen voor de deur (op moment van schrijven), staat in menig verkiezingsprogramma de bouw van nieuwe kerncentrales als oplossing van klimaat- en energiecrises op de agenda. En dat is toch wel opmerkelijk, gezien de afkeer van dit fenomeen in de recente decennia. Laten we dat beschouwen als een ‘silver lining’ verschijnend vanachter de sombere berichtgeving die het afgelopen jaar de media heeft gedomineerd.  Een andere lichtpunt uit nucleaire hoek is dat wij sinds kort weer twee nieuwe hoogleraren hebben mogen verwelkomen. Professor Sandra Heskamp aanvaardde haar leerstoel op 17 november jl. in Nijmegen. Professor Harry Tsoumpas werd op 16 december in Groningen officieel geïnstalleerd. Aan beide oraties wordt aandacht besteed in deze editie van het TvNG. Daarnaast is er een bijdrage van collega Lenka Pereira Arias-Bouda over het nieuwe opleidingsplan ORANGE en een verslag van de meest recente EANM focus meeting in Sevilla. Voorts is er een artikel van Anne-Sophie van der Post en Judit Adam betreffende de afhandeling van toevalsbevindingen bij PET/CT en proefschriftsamenvattingen van Bastiaan Privé en Yvonne Derks. Tot slot een Dienst in de kijker aangaande de Achterhoekse ziekenhuizen en een mooie ‘Uit de Oude Doos’ over de bloedcellabeling. Al met al een diverse samenstelling.   Tot slot verwijzen wij nog even naar de volgende editie, van juni. Dit zal een themanummer zijn, onder kundige hoofdredactie van collega Marnix Lam, en betreft een update van de nucleaire therapie in brede zin. Wij danken hem alvast voor zijn inzet en vertrouwen op een state-of-the-art overzicht! Ben Bulten & Renato Valdés Olmos   INHOUD   ORATIE Op pad S. Heskamp BESCHOUWING Management of incidental findings on [18F]FDG PET/CT A.S. van der Post, J.A. Adam  ORATIE Tracing the path from health to disease - forwards and backwards  C. Tsoumpas INTERVIEW Het nieuwe Opleidingsplan RAdiologie-Nucleaire GEneeskunde (ORANGE) Interview met L. Pereira Arias-Bouda  CURSUSEVALUATIE EANM Focus meeting 5: Molecular Imaging and Theranostics in prostate cancer – the future begins today L.W. van Golen, M.L. Donswijk, M.G.E.H. Lam, R.A.J.O. Dierckx, D.E. Oprea Lager  PROEFSCHRIFTEN PSMA theranostics in prostaatkanker B. Privé  PSMA liganden voor beeldvorming en therapie van prostaatkanker Y. Derks  DIENST IN DE KIJKER Nucleaire Geneeskunde Achterhoek - Slingeland Ziekenhuis en Streekziekenhuis Koningin Beatrix  UIT DE OUDE DOOS Bloedcellabeling: weggevaagd door de wind?  CURSUS- EN CONGRESAGENDA

Mrt '23. Op pad

Samenvatting van de rede uitgesproken door prof. dr. Sandra Heskamp bij het aanvaarden van het ambt van hoogleraar “Nucleaire Beeldvorming en Therapie Immuno-oncologie” aan de Radboud Universiteit Nijmegen op donderdag 17 november 2022.

Mrt '23. Management of incidental findings on [18F]FDG PET/CT

Incidental findings are a relevant part of routine clinical practice in reporting [18F]FDG PET/CT investigations. Knowledge and structured approach to these lesions is therefore essential. According to the Incidental Findings Committee of the American College of Radiology (ACR) ‘An incidental finding is an incidentally discovered mass or lesion, detected by an imaging modality performed for an unrelated reason.

Mrt '23. Tracing the path from health to disease - forwards and backwards

Rede uitgesproken door prof. dr. ir. Charalampos Tsoumpas bij het aanvaarden van het ambt van hoogleraar ‘Quantification in Molecular Diagnostics and Radionuclide Therapy’ aan de Rijksuniversiteit Groningen op dinsdag 16 december 2022.

Mrt '23. Het nieuwe Opleidingsplan RAdiologie-Nucleaire GEneeskunde (ORANGE)

Het is inmiddels zeven jaar geleden dat de fusie van de opleidingen nucleaire geneeskunde en radiologie heeft plaatsgevonden. Op 7 december 2022 heeft het College Geneeskundige Specialismen het besluit houdende de nieuwe opleidings- en erkenningseisen voor het medische specialisme radiologie gepubliceerd. In hetzelfde document wordt samen met het intrekken van het besluit radiologie van 11 februari 2015, het opleidingsregister nucleaire geneeskunde opgeheven. Het gezamenlijk Concilium van de Nederlandse Vereniging voor Radiologie (NVvR) en de Nederlandse Vereniging voor Nucleaire Geneeskunde (NVNG) heeft de eerste zes jaar van de gefuseerde opleiding gemonitord en geëvalueerd. Dit heeft geresulteerd in het nieuwe Opleidingsplan RAdiologie-Nucleaire GEneeskunde (ORANGE). Nucleair geneeskundige en hoofdopleider radiologie in het Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC) dr. Lenka Pereira Arias-Bouda is als lid van de Werkgroep Landelijk Opleidingsplan 2.0 nauw betrokken geweest bij de totstandkoming van ORANGE. Ze beantwoordt hier de vragen van de redactie van het TvNG.

Mrt '23. EANM Focus meeting 5: Molecular Imaging and Theranostics in prostate cancer – the future be

The EANM Focus meeting 5 on (molecular) imaging and (radionuclide) therapy for prostate carcinoma was held 2-4 February 2023 in Sevilla, Spain. The two chairs of this European event were Dutch nuclear medicine physicians: Rudi Dierckx (UMC Groningen, current EANM president) and Daniela Oprea-Lager (Amsterdam UMC, member of EANM Oncology and Theranostics committee). In addition, Dutch faculty included Igle de Jong (UMCG), Sandra Heskamp (Radboud MC), Marnix Lam (UMCU) and Derya Yakar (UMCG/AVL). The meeting was attended by 300 participants from 34 different countries, covering four continents (i.e., Europe, North America, Africa and Australia).

Mrt '23. PSMA theranostics in prostaatkanker

Gezien de hoge mortaliteit en morbiditeit is er een noodzaak om de diagnostiek en de behandeling van prostaatkanker verder te verbeteren. Bij deze ziekte kan gebruik worden gemaakt van prostaat specifiek membraan antigeen (PSMA), een enzym dat selectief en in hoge mate tot over-expressie wordt gebracht door prostaatkanker.

Mrt '23. PSMA-liganden voor beeldvorming en therapie van prostaatkanker

Prostaatkanker is de meest gediagnosticeerde kankersoort bij mannen. Ondanks recente verbeteringen op het gebied van beeldvorming en therapie veroorzaakt prostaatkanker nog steeds een aanzienlijke morbiditeit en mortaliteit.

Mrt '23. Nucleaire Geneeskunde Achterhoek - Slingeland Ziekenhuis en Streekziekenhuis Koningin Beatr

Bijna 150 jaar Achterhoekse fusies en defusie. Nucleaire Geneeskunde Achterhoek (NGA) is een gefuseerde vakgroep van twee nucleair geneeskundigen op twee afdelingen Nucleaire Geneeskunde in respectievelijk het Slingeland Ziekenhuis Doetinchem (SZ) en het Streekziekenhuis Koningin Beatrix Winterswijk (SKB).

Mrt '23. Bloedcellabeling: weggevaagd door de wind?

Er waren tijden waarin de nucleaire geneeskunde een belangrijke rol speelde in de diagnostiek van diverse hematologische aandoeningen. Voornamelijk de kinetische onderzoeken met gelabelde bloedcellen namen veel tijd in beslag en de patiënten moesten meerdere dagen terug naar de afdeling.

December 2022

Over innovaties in de Nucleaire Geneeskunde   Ieder jaar, tegelijk met het effectueren van de jaarlijkse congressen van de European Association of Nuclear Medicine (EANM) en de Society of Nuclear Medicine & Molecular Imaging (SNMMI), wordt met toenemende belangstelling gekeken naar eventuele nieuwe technologieën, de potentiële gamechangers in de nucleaire geneeskunde. Gamechangers kunnen worden beschouwd als een voorbeeld van wat bekend staat als “disruptieve innovatie”. Door de baanbrekende aspecten kunnen deze technologieën bepaalde werkwijzen significant veranderen en zelfs overbodig maken: in woorden van Bower et al. (1) is de uitdaging voor makers en gebruikers mee te varen op elke innovatieve golf. Een recent, en nu al klassiek, voorbeeld hiervan is de introductie van de iPhone in 2007. Deze, en al de later geïntroduceerde smartphones, veranderden de wereld van de persoonlijke communicatie en de toegang tot informatie drastisch. Een ander voorbeeld is de evolutie van de polshorloges, eerst mechanisch en vervolgens van een batterij voorzien, om een paar jaar later kwartshorloges te worden en tegenwoordig als smarthorloges overal te vinden en te zien (2). Ook in de evolutie van de nucleaire geneeskunde vindt men diverse voorbeelden van disruptieve technologie. Zoals destijds de cirkelvormige gammacamera het werd t.o.v. de rectilineaire scanner. Of de grootveld modellen die de kleinveld gammacamera in de zeventiger jaren verdrongen. In de ‘Uit de Oude Doos’ van deze editie van het TvNG aandacht voor een gamechanger uit het laatste decennium van de vorige eeuw; de rechthoekige dubbelkops gammacamera’s gaven, met hun mogelijkheid om in relatief korte acquisitietijden beeldvorming van het gehele lichaam te vervaardigen, een impuls aan het gebruik van de nucleaire geneeskunde in de wereld van de oncologie. In het huidige millennium transformeerden SPECT en PET disruptief in respectievelijk SPECT/CT en PET/CT. Als meer recente voorbeelden van disruptieve innovaties kunnen de lang axiaal gezichtsveld PET/CT en de SPECT/CT met CZT-technologie worden beschouwd; deze toestellen werden reeds vóór de Covid-19 crisis geïntroduceerd, maar hun commerciële beschikbaarheid, ook een voorwaarde voor het succes van disruptieve technologieën, is pas recent uitgebreid, zoals het EANM’22 congres liet zien. Vrij uniek voor de nucleaire geneeskunde is, naast de apparatuur, de innovatie op het gebied van radioactieve tracers. Dat de introductie van sommige tracers ook disruptief kan werken, wordt in de laatste jaren door tracers zoals PSMA bewezen; deze stof verdrong niet alleen [18F]-fluorocholine voor disseminatieonderzoek bij het prostaatcarcinoom maar zorgt tegenwoordig, mede door een toenemende mate van beschikbaarheid, voor een algehele uitbreiding van de klinische indicaties. Ook voor wat betreft therapie in de vorm van [177Lu]Lu-PSMA. Vol verwachting kloppen onze harten, als we denken aan de mogelijkheden die zich de komende jaren op radiofarmaceutisch gebied zullen gaan openbaren. Tenslotte wordt ook kunstmatige intelligentie, een innovatie die een belangrijk traject achter de rug heeft in de radiologie, gekenmerkt als een disruptieve innovatie in de nucleaire geneeskunde (3). Het bewijs is te vinden in de veelvuldige presentaties over dit onderwerp op het EANM’22 congres. Wordt deze in een stroomversnelling geraakte ontwikkeling de preambule van de algemene beschikbaarheid van een algoritme voor machine learning, inzetbaar als optie op alle nucleair geneeskundige terminals? Van disruptieve technologieën naar ontwrichting in het traditionele patroon van het TvNG themanummer in december. Dit themanummer zal in juni 2023 verschijnen, met Marnix Lam als gasthoofdredacteur. De huidige editie betreft dus een ‘normale’ editie, welke start met de inaugurele rede van september jl. “Komt een arts bij de dokter…”, door Eric Verburg in Rotterdam gehouden. Vervolgens in de rubriek Onderzoeker in de Kijker een interview met Robin de Kruijff naar aanleiding van haar Veni-subsidie, die recent is toegekend voor de ontwikkeling van een nieuw soort 99mTc-generator. Hierna het verslag van de in Amersfoort gehouden najaarsbijeenkomst van de NVNG met samenvattingen van de vrije uitzendingen en de aankondiging van de Woldring Prijs 2022. De winnaar van deze prijs, Marti Boss, wordt aansluitend kort geïnterviewd. Na de samenvatting van het proefschrift van Sabine Koenders een interview met Judit Adam die tijdens het EANM’22 te Barcelona een succesvolle vlog onderhield. Vervolgens een beknopte samenvatting van de introductie van de QIBA (Quantitative Imaging Biomarker Alliance) richtlijn ter verbetering van PET/CT kwantificatie. Tot slot wordt in de ‘Uit de Oude Doos’ aandacht besteed aan de tijden toen planaire beeldvorming nog de boventoon voerde met reflecties van Kees Hoefnagel en Frits Smit. De evolutie van de nucleaire geneeskunde is door de jaren heen gekenmerkt door de introductie van talloze innovaties. Vele hiervan vielen in de disruptieve categorie en hebben werkwijzen drastisch veranderd. In dat opzicht worden de beoefenaars van de nucleaire geneeskunde voortdurend op de proef gesteld. Dat deze aanpassingen meestal met succes worden afgerond, spreekt boekdelen over een vakgebied vol dynamiek en flexibiliteit. De redactie van het TvNG twijfelt er niet aan dat dit in 2023 gecontinueerd zal worden. Fijne jaarwisseling. Renato Valdés Olmos & Ben Bulten   INHOUD   ORATIE Komt een arts bij de dokter… F.A. Verburg ONDERZOEKER IN DE KIJKER Het oplossen van het technetiumtekort R. de Kruijff CWO NAJAARSSYMPOSIUM NVNG Wetenschappelijke vergadering NVNG: "Nuclear Medicine: from bench to bedside" WOLDRING PRIJS IN DE KIJKER Woldring Prijs 2022: Theranostics van hyperinsulinemische hypoglykemie gebruik makend van exendin-gebaseerde tracers M. Boss PROEFSCHRIFT Myocardial bloodflow quantification using rubidium-82 PET S. Koenders INSIDE EANM'22 Het EANM’22 Congres van binnenuit J. Adam RICHTLIJN Introducing quantitative imaging biomarker alliance (QIBA) certification to improve PET/CT conformance UIT DE OUDE DOOS Toen planaire beeldvorming de boventoon voerde CURSUS- EN CONGRESAGENDA