Menu Filters

Uitgaven

Het Tijdschrift voor Nucleaire Geneeskunde (TvNG) is een Nederlandstalig kwartaalblad dat wordt verspreid onder de leden van de aangesloten beroepsverenigingen in Nederland en België en onder belangstellenden die zich als abonnee hebben aangemeld. Doelstelling van het tijdschrift is het bevorderen van discussie en uitwisselen van kennis tussen beroepsbeoefenaren in de nucleaire geneeskunde.
1|...|12|13|14|...|17

Development of PET tracers for investigation of arginase-related pathways

Arginase is a manganese-containing metalloenzyme that catalyses the hydrolysis of ʟ-arginine to ʟ-ornithine and urea. Two arginase isoforms coexist: cytosolic type I (Arg1), predominantly expressed in the liver, and primarily involved in ureagenesis, and mitochondrial type II (Arg2), widely expressed in extrahepatic tissues and mainly involved in the production of ʟ-ornithine outside the urea cycle.

Positron emission tomography in infections associated with immune dysfunction

This thesis explores the role of positron emission tomography (PET) in infections associated with immune dysfunction. It focuses on three of these infections, which usually require either long term or even life-long treatment. The infections are Human Immunodeficiency Virus (HIV) infection, invasive fungal infections (IFIs) and tuberculosis (TB).

Sentinel lymph node biopsy in oral cavity cancer – towards personalised diagnostics

Dit proefschrift beschrijft één van de belangrijkste uitdagingen binnen de hoofd-hals oncologie: de stadiëring van de klinisch negatieve hals bij vroeg-stadium mondholtecarcinomen. Lichamelijk onderzoek van de hals, alsmede conventionele beeldvormende technieken zoals CT, MRI, PET en echo zijn niet betrouwbaar genoeg in het detecteren van occulte lymfekliermetastasering.

Pleidooi voor de herintroductie van de acute nucleaire geneeskunde

In de beginjaren van de diagnostische nucleaire geneeskunde ontstonden er in korte tijd nieuwe toepassingen die ook oplossingen boden voor acute klinische vraagstukken. Skeletscintigrafie bij osteomyelitis of fracturen zonder dislocatie, longperfusiescintigrafie bij verdenking longembolieën, [99mTc] Tc-pertechnetaat scintigrafie bij verdenking torsio testis, [99mTc] Tc DMSA-scan bij verdenking pyelonefritis en nog veel meer.

De Woldring Prijs Toen en Nu

Oorspronkelijk was de Woldring Prijs een aanmoedigingsprijs die jaarlijks werd uitgereikt aan jonge veelbelovende onderzoekers onder de 30 jaar die op de wetenschappelijke bijeenkomsten van de Nederlandse Vereniging voor Nucleaire Geneeskunde (NVNG) de beste voordrachten hielden. Het idee kwam van de Commissie Wetenschappelijke Ontmoetingen (CWO), destijds onder voorzitterschap van Bert Piers. De beste presentatie werd uitgekozen door de CWO en voorgesteld aan het bestuur van de NVNG. Tijdens de jaarlijkse Algemene Ledenvergadering van de NVNG werd de eerste auteur ten tonele gevoerd en hem een onderscheiding in de vorm van een certificaat overhandigd. In aansluiting gaf de laureaat een korte samenvatting van zijn/haar onderzoek.

December 2020

Wat ons verenigt Aan het einde van het jaar blikken we vaak terug. Wat is er dit jaar gebeurd? Wat hebben we bereikt? Wat heeft ons geraakt? Maar dit jaar zitten we nog midden in een hectische periode, de coronacrisis. Niemand had eind 2019 kunnen voorspellen wat er in 2020 allemaal op ons af zou komen, en vooruitkijken naar 2021 voelt ook een beetje als koffiedik kijken. We hopen allemaal op een vaccin dat ons leven weer enigszins  terugbrengt naar normaal, maar óf, hoe, en wanneer, dat is nog onduidelijk. Toch blijkt dat in heel veel opzichten 2020 ook best een normaal jaar is geweest. In grote lijnen zijn onze doelen hetzelfde gebleven. We willen gelukkig zijn op persoonlijk vlak, we willen de patiënten van een zo optimaal mogelijk zorg voorzien, en de meeste onderzoekers streven nog steeds de dezelfde wetenschappelijke doelen na. Alleen de manier waarop we daar komen is anders dan gebruikelijk en dat vraagt om extra veerkracht en flexibiliteit. Dat geldt ook zeker voor het TvNG. Wij als redactie zetten ons in voor het tijdschrift omdat we van ons vakgebied houden en het leuk vinden om daarover met elkaar en met jullie in gesprek te gaan. In 2020 hebben we slechts één normale redactievergadering meegemaakt, sindsdien zijn het allemaal zoom meetings. Weliswaar hartstikke efficiënt. Er blijven mooie edities van het TvNG verschijnen. Maar wat bij ons blijft hangen is dat we de echte interactie en de informele gesprekken over ons vakgebied missen. We hopen dan ook van harte dat dit in de nabije toekomst weer mogelijk is. Als we nog wat verder terugkijken naar december 2019 stond het themanummer volledig in het teken van de samenwerking tussen de nucleaire geneeskunde en radiologie. Twee specialismen met heel veel raakvlakken maar ook unieke eigen expertise. In het editorial van het themanummer 2019 werd onder andere gesproken over de eerste ‘Corona-aios’ op de werkvloer. In december 2020 roept het woord ‘Corona-aios’ bij menigeen hele andere associaties op. Maar de praktijk heeft het afgelopen jaar wederom laten zien dat wij als nucleair geneeskundigen en onderzoekers niet op een eiland zitten, en dat multidisciplinaire samenwerkingen essentieel zijn. Dit uit zich onder andere in de corona-crisis, waarbij verschillende ziekenhuizen nauw samenwerken en elkaars patiënten overnemen om de reguliere zorg zo goed mogelijk doorgang te laten vinden. Ook binnen ziekenhuizen wordt nauw samengewerkt tussen specialismen. AIOS en onderzoekers werken in de COVID-19 zorg op de ICU of verpleegafdeling. Nucleair geneeskundigen verslaan oncologische CTs en PET/CT scanners worden ingezet voor electieve CTs. Kortom, in korte tijd worden bruggen gebouwd en vernieuwingen doorgevoerd, waarvan een deel hopelijk blijvend de patiëntenzorg kan verbeteren. In het huidige themanummer bouwen we voort op het multidisciplinaire aspect van de nucleaire geneeskunde. Er komen verschillende voorbeelden aan bod waarbij de kracht van de nucleaire geneeskunde gecombineerd wordt met andere disciplines, variërend van technisch, tot biologisch en klinisch. Juist deze samenwerkingen maken het mogelijk dat we vanuit de nucleaire geneeskunde op een heel breed niveau impact hebben op de gezondheidszorg en het wetenschappelijk onderzoek in Nederland en daarbuiten. Vooruitkijken naar 2021 is lastig. Kunnen we binnenkort weer terug naar het ‘oude normaal’ en welke veranderingen van de afgelopen periode willen we juist vasthouden? Ik waag me niet aan een uitspraak zoals Ben Bulten in het editorial van december 2019: “Uit ons (recente) verleden kunnen we in elk geval leren dat grote veranderingen mogelijk zijn”. Want dat bleek een schot in de roos dat niet in het huidige editorial kan worden overtroffen. Maar terugkijkend op de laatste edities van het TvNG wordt duidelijk dat de nucleaire geneeskunde juist vanwege haar multidisciplinariteit uitstekend toegerust is om veranderingen in de samenleving op te vangen. Dit multidisciplinaire aspect moeten we blijven inzetten om de patiëntenzorg en het wetenschappelijk onderzoek vooruit te brengen. Dat is tenslotte wat ons verenigt. Sandra Heskamp Renato Valdés Olmos Ben Bulten   Themanummer Het translationele en interdisciplinaire in de Nucleaire Geneeskunde   Inhoud   Radioembolisatie met holmium-166: een brug tussen nucleaire geneeskunde en interventieradiologie J. Roosen, M. Arntz, M. Janssen, J. Fütterer, J. Nijsen   Tumor-gerichte tracers voor beeldgestuurde operatieve ingrepen: van laboratorium naar operatiekamer M. Schilham, J. de Gooyer, R. Merkx, M. Rijpkema   Radiobiologie van radionuclidentherapie; van DNA schade tot klinische toepasbaarheid J. Nonnekens, F. Verburg, M. Konijnenberg   Geavanceerde beeldanalyse technieken voor therapie-op-maat bij vroeg stadium nietkleincellig longkanker E. Aarntzen, F. Ciompi, C. Jacobs   Zelfontwikkelde AI-toepassingen: van concept naar klinische praktijk J. van Dalen, J. van Dijk, R. Metselaar, B. Vendel   Lymfedrainage scintigrafie voor radiotherapie planning W. Vogel, M. Donswijk, A. Al-Mamgani, W. Schreuder   De toegevoegde waarde van Klinisch Technologen voor de Nucleaire Geneeskunde L.F. de Geus-Oei, K. Slump, J. Harlaar, W. Grootjans   Current status of navigated robot-assisted radioguided surgery – examples in urology M. van Oosterom, P. van Leeuwen, D. Rietbergen, A. Mottrie, F. van Leeuwen   Translationeel onderzoek ten bate van hersenonderzoek binnen de nucleaire geneeskunde J. Booij, B. van Berckel   Moleculaire beeldvorming met 89Zr-immunoPET in translationele studies op het gebied van immuuntherapie D. Giesen, M. Lub-de Hooge, A.H. Brouwers   Hybride beeldvorming in de interventiekamer H. de Jong, M. Dietze, M. Lam

September 2020 (volledige uitgave, 18 artikelen)

Virtueel waarborgt continuïteit bijscholing   In de vorige editie van dit blad deed de redactie van het TvNG een oproep aan de lezers om hun ervaringen van de eerste COVID-19 maanden samen te vatten en in te zenden naar het blad. Gebundeld in een speciale rubriek onder de titel “Nucleaire geneeskunde en COVID-19”, verschijnen in de huidige uitgave een aantal ingezonden bijdragen die diverse facetten en persoonlijke ervaringen tijdens de eerste maanden van de pandemie illustreren en vormgeven aan een unieke documentatie van de periode. Inmiddels zijn wij een paar maanden verder maar COVID-19 blijft de agenda bepalen. Hoewel de acute zorg niet langer onder druk staat en de COVID-19 gerelateerde persconferenties van regeringsleden minder frequent zijn geworden, blijven de persisterende besmettingen een bron van zorg, zelfs leidend in de laatste weken tot een aanscherping van maatregelen in Amsterdam en Rotterdam, steden die door de hoge aantallen incidentele bezoekers steeds meer onder druk komen te staan. De COVID-19 pandemie heeft ook consequenties gehad voor de activiteiten van de wetenschappelijke verenigingen. Landelijk gezien is uitstel van vele geplande symposia en congressen in de eerste maanden van de COVID-19 crisis de norm geweest. Dit gebeurde ook met de wetenschappelijke voorjaarsvergadering van de NVNG. Verder blijken in het algemeen de huishoudelijke vergaderingen gebaseerd op fysieke aanwezigheid van de deelnemers door videoconferenties te zijn vervangen. Dit is het geval geweest voor bijvoorbeeld de laatste twee vergaderingen van de redactie van het TvNG en ook, afgelopen juni, voor de algemene ledenvergadering van de NVNG. De massale overgang naar virtueel is het meest te merken in de grote internationale vakcongressen. Althans voor dit jaar. Wat betreft de nucleaire geneeskunde is het congres van de Society of Nuclear Medicine and Molecular Imaging (SNMMI), oorspronkelijk gepland in New Orleans, volledig virtueel gehouden afgelopen juni. Een ander verplicht nummer voor beoefenaars van de nucleaire geneeskunde, het congres van de European Association of Nuclear Medicine (EANM), dit jaar gepland in Wenen, is een paar weken geleden in zijn totaliteit omgezet naar virtueel en zal plaats vinden tussen 22 en 30 oktober a.s. Het virtueel houden van congressen met een omvang zoals die van de SNMMI en EANM betekent ook een soort test voor de toekomst. De COVID-19 pandemie heeft de menselijke interactie in grote mate veranderd. Door de beperkingen aan grote presentiële congressen in de huidige tijden is het essentieel dat de wetenschappelijke verenigingen zich aanpassen om de continuïteit van bijscholing, kennisoverdracht en actualiseren van wetenschappelijke inzichten voor hun leden te waarborgen. Voorlopig biedt virtueel een oplossing. Zoals recentelijk becommentarieerd in een editorial (1), kan misschien een overgang naar een hybride vorm, met combinatie van presentiële en virtuele gedeeltes, als volgende stap een oplossing voor de toekomst bieden. Volledig virtueel betreft echter het gespróken woord. Het geschreven woord is allang naar een hybride vorm overgegaan. Het TvNG is hiervan een voorbeeld en in deze tijden van veranderde menselijke interactie voelt, volgens velen, het ontvangen van het tijdschrift per post thuis, als hartverwarmend. Dit is ook de hoop van de redactie met deze editie van het blad. Naast de bijdragen die diverse aspecten van het thema nucleaire geneeskunde in tijden van COVID-19 illustreren wordt in dit nummer van het TvNG, door middel van een interview met de voorzitter van de klankbordgroep Jules Lavalaye, aandacht besteed aan het eindverslag “Toekomst NVNG” waarvan de complete tekst sinds juni is te vinden op de internetsite van de NVNG. Onderzoeker in de kijker is dit keer professor Bert Windhorst, aan wie recentelijk een grote Europese subsidie van 30 miljoen euro voor het “Immune-Image” project is toegekend. De richtlijnen voor beeldvorming met 18F-FDG PET/CT in reuscelarteritis, een aandoening van de grootste slagaders van het lichaam, worden uitvoerig besproken met aandacht voor zowel de visuele als de semi-kwantitatieve benadering. Verder worden de samenvattingen van drie proefschriften, waarvan twee digitaal verdedigd, gepubliceerd. Na een bespreking over leidingwater en het jodiumbeperkt dieet, komt het Meander Medisch Centrum te Amersfoort naar voren in Dienst in de Kijker. Tenslotte wordt in Uit de Oude Doos aandacht gegeven aan het sociale tintje als aanvulling door de jaren heen van nucleair geneeskundige bijeenkomsten. De zomervakantie is voorbij. Zoekend naar een evenwicht tussen virtueel en fysiek gaan wij met vertrouwen het najaar tegenmoet. Te beginnen met deelname aan het komende EANM-congres. Wij zijn benieuwd naar uw ervaringen. Laat het ons weten. Renato Valdés Olmos & Ben Bulten Hoofdredacteuren   INHOUD KLANKBORDGROEP NVNG Eindverslag Klankbordgroep "Toekomst NVNG“ J. Lavalaye RICHTLIJNBESPREKING 18F-FDG PET/CT(A) imaging in giant cell arteritis: a summary of guidelines  R. Slart, K. van der Geest, M. Sandovici, A. Glaudemans, E. Brouwer ONDERZOEKER IN DE KIJKER Met behulp van beeldvorming immuuntherapie beter begrijpen B. Windhorst NUCLEAIRE GENEESKUNDE & COVID-19 Follow-up FDG PET/CT scans van een bevestigde COVID-19 patiënt met optreden van enkele (on) gerelateerde complicaties G. Stormezand Impact van de COVID-19 crisis op oncologische imaging trials L. de Geus-Oei, M. Smits COVID-19: Effect op de werkzaamheden van de nucleair geneeskundige A. Korsten Invliegarts op de COVID-afdeling van het Meander Medisch Centrum F. Intema Promotieonderzoek ten tijde van COVID-19 P. Hendriks, M. Dotinga, T. Kalisvaart, W. Noortman, H. Pouw Research Seminar in the COVID-19 Era F. Marsili Promoveren in tijden van COVID-19 D. Hellingman Opleiding nucleaire radiologie in tijden van COVID-19 N. Wever MBB’er tijdens het hoogtepunt van de COVID-19 pandemie in Nederland Jurrian Butter PROEFSCHRIFT Imaging biomarker development and optimizationof 195mPt-cisplatin and 68Ga-DOTATATE E. Aalbersberg Optimization of nuclear medicine techniques to improve clinical management in solid cancers D. Hellingman Radiopharmaceuticals for translational imaging studies in the field of cancer immunotherapy E. van der Veen PRAKTISCHE ZAKEN Leidingwater en het jodiumbeperkt dieet A. Kok, S. Runia, B. de Keizer DIENST IN DE KIJKER Nucleaire Geneeskunde Meander Medisch Centrum, Amersfoort J. de Klerk UIT DE OUDE DOOS Het sociale tintje CURSUS- EN CONGRESAGENDA

Juni 2020

Het TvNG daagt de lezer uit! We schrijven 18 mei 2020, 14.09 uur. Zojuist is bekend geworden dat de St. Pietersbasiliek weer open is voor bezoekers. De eerste rijexamens worden vanaf vandaag weer afgenomen. Koningin Máxima trakteert het hele land op het recept van haar favoriete koekjes. Het is merkwaardig om te constateren dat ’14 nieuwe sterfgevallen’ eigenlijk wel meevalt. Dit is blijkbaar het ‘nieuwe normaal’. Sinds ons vorige nummer is er een wervelstorm over de zorgwereld getrokken. Het nieuws wordt al maandenlang gedomineerd door Corona-cijfers, persconferenties van Rutte, Grapperhaus en de Jong, en Corona-experts van divers allooi die ons voorzien van duiding van de nieuwsfeiten. Indrukwekkende tijden, voor velen nog aangevuld met ervaringen in het eigen ziekenhuis opgedaan. Wellicht bent u ingezet geweest als IC-arts, zaalarts, of opname-coördinator. Of heeft u deelgenomen aan peer support. Hoe dan ook is het ongebruikelijk geweest en misschien oncomfortabel. Inmiddels lijkt er controle te zijn en wordt de reguliere zorg stukje bij beetje opgestart. Nog even en we belanden in de fase van evaluatie. Wat hebben we geleerd? Hoe kan het beter in het vervolg? Om hier alvast een voorschot op te nemen daagt de redactie van het TvNG u uit uw ervaringen van de afgelopen tijd samen te vatten en in te zenden naar het blad. Want wij zijn enorm benieuwd naar hoe u de afgelopen tijd heeft beleefd en wat leerpunten zijn die u met uw collega’s wil delen. Heeft u er überhaupt wat van gemerkt? Ben u elders ingezet en hoe ging dat? Zijn er logistieke wijzigingen op de afdeling doorgevoerd die gehandhaafd blijven? Wij zullen de reacties bundelen in de volgende editie van het TvNG. Ondertussen kunt u terecht op de website van het Tijdschrift, waar met regelmaat het laatste nieuws omtrent COVID-19 en Nucleaire Geneeskunde wordt gedeeld. In het huidige nummer geen COVID-19 (ook wel eens fijn!), maar wel ruimschoots interessante artikelen om te compenseren voor de wetenschappelijke voorjaarsvergadering die, uiteraard, afgelast is. Allereerst wordt de recent herziene richtlijn mamacarcinoom besproken aan de hand van twee leerzame casussen. Daarna komt de internationaal befaamde prof. Juhani Knuuti aan het woord, die ons vertelt over de nieuwste inzichten op het gebied van onder andere cardiac PET/CT. Professor Fijs van Leeuwen licht daarna zijn leerstoel aan het LUMC toe. Onderzoeker in de kijker is dit keer dr. Sandra Heskamp, aan wie eind vorig jaar een KWF-subsidie is toegekend voor het project ‘Radionuclidetherapie met alfastralers voor de behandeling van nierkanker’. Vervolgens wordt een tweetal recente proefschriftverdedigingen doorgenomen, waaronder één die digitaal is gepasseerd (ook een wijziging die blijft bestaan?) met als opponent een van de hoofdredacteurs van het TvNG. Ook de richtlijn beeldvorming bij M. Parkinson is recentelijk gereviseerd, met bijzondere aandacht voor de vraag of deze beeldvorming regionaal mede beoordeeld moet worden door een expertisecentrum. Tot slot een nieuwe Dienst in de Kijker betreffende het Medisch Centrum Leeuwarden en de rubriek Uit de Oude Doos, dit keer met aandacht voor de opkomst van de computer in ons vakgebied. Wij wensen al onze lezers gezondheid de komende zomer en duimen voor een aanhoudende controle van de Corona-crisis. Hoe mooi zou het zijn als we bij het volgende nummer kunnen zeggen dat nul nieuwe sterfgevallen het nieuwe normaal geworden is? Ben Bulten & Renato Valdés Olmos, Hoofdredacteuren   INHOUD RICHTLIJNBESPREKING Richtlijn Borstkanker anno 2020 C.D.L. Bavelaar-Croon, L.M. Pereira Arias-Bouda INTERVIEW New horizons for PET and noninvasive imaging: from research to clinical routine J. Knuuti LEERSTOEL TOEGELICHT Moleculaire beeldvorming en beeldgeleide therapie F.W.B. van Leeuwen ONDERZOEKER IN DE KIJKER Alfastralers voor de behandeling van nierkanker S. Heskamp  PROEFSCHRIFT Biomarkers in de differentiaal diagnostiek van dementie; Liquor merkstoffen en moleculaire beeldvorming F.E. Reesink Engineering precision surgery - Design and implementation of surgical guidance technologies M.N. van Oosterom  RICHTLIJNBESPREKING Regionale (mede)beoordeling van nucleaire onderzoeken bij patiënten met parkinsonisme: is de tijd er rijp voor? J. Booij, S. Eshuis, A. Meijer, M. van het Hoofd, H. Berendse  DIENST IN DE KIJKER Medisch Centrum Leeuwarden H. Balink UIT DE OUDE DOOS Emblematische computersystemen van weleer en hun rol in het ontstaan van dynamische studies in de nucleaire geneeskunde  CURSUS- EN CONGRESAGENDA

Maart 2020 (volledige uitgave, 12 artikelen)

Een blik op de toekomst In de, met veel lof ontvangen, gezamenlijke editie van het TvNG en MemoRad van december 2019 werd onder het motto “Kruispunt in Beeldvorming” het accent gelegd op diverse aspecten van de nucleaire geneeskunde en radiologie welke een belangrijke rol kunnen of zullen spelen in een nabije toekomst. Onder al deze nieuwe ontwikkelingen zijn er een paar, inherent aan de nucleaire geneeskunde, die de potentie hebben om tot een verandering in onze denkwijze te leiden. Zoals bijvoorbeeld de total body PET scanner. Hoewel sommigen vraagtekens plaatsen bij de praktische aspecten van zo’n twee meter lang systeem en de voorkeur geven aan een kortere uitvoering ervan, is het concept, dat aan de basis staat van deze nieuwe generatie scanners, iets dat de huidige paradigma’s kan doen switchen. Een game changer zoals Adriaan Lammertsma treffend karakteriseerde in zijn beschouwing. Het dynamisch kunnen scannen en vervolgens kwantificeren heeft de potentie om de beeldvorming voor zowel diagnostiek als therapierespons in een andere context te plaatsen. Ook de ontwikkeling en plaatsbepaling van nucleair geneeskundige cardiovasculaire beeldvorming blijkt gepaard te gaan met zo’n paradigma verandering. De introductie van generator gebaseerde doorbloedingstracers zoals Rubidium maakt het haalbaar, reeds nu, met de huidige generatie PET/CT toestellen, de absolute kwantificatie van de myocardiale perfusie te waarborgen zoals Hein Verberne en coauteurs benadrukten in hun artikel van de gezamenlijke editie van het TvNG met MemoRad. Als mogelijk alternatief voor de kwantificatie van de myocardperfusie wordt het gebruik van 99mTc gelabelde perfusietracers met gammacamera’s met CZT (Cadmium Zinc Telluride) detectoren naar voren geschoven. Inmiddels is dezelfde CZT-technologie geïncorporeerd in SPECT/CT systemen, wat tomografische total body beeldvorming in plaats van de traditionele planaire benadering mogelijk maakt. Eveneens veelbelovend is wat experts uit diverse hoeken van de nucleaire geneeskunde in een collectief interview lieten weten. Niet alleen een uitbreiding in het pakket van diagnostische tracers voor grote patiëntengroepen met bijvoorbeeld 68Ga-FAPI (fibroblast-activated protein inhibitors) naast 18F-FDG en met 18F of 68Ga gelabelde PSMA wordt voorspeld maar ook meer mogelijkheden voor therapie met onder andere 177Lu-PSMA, 177Lu-FAPI en radionuclide therapie met alpha-emitters. De blik op de toekomst van de TvNG & MemoRad uitgave werd gecompleteerd met beschouwingen over entrepreneurschip in de beeldvorming, radioembolisatie en protonentherapie. Allemaal processen in ontwikkeling met een belangrijke bijdrage vanuit de nucleaire geneeskunde. Van de vorige editie naar de eerste uitgave van het TvNG dit jaar: ook één die zeer speciaal is. Het tijdschrift begint aan haar vijfde decennium met een tweetal beschouwingen die specifieke richtlijnen over beeldvormende technieken bij fractuur-gerelateerde infecties en Hodgkin lymfoom bij volwassenen bespreken. Verder wordt, in een dubbelpublicatie met MemoRad, casuïstiek over cardiale amylodoïse op een skeletscan gepresenteerd. Vervolgens wordt een nieuwe leerstoel radiochemie en een viertal proefschriften, drie ervan PET betreffend, toegelicht. Het Reinier de Graaf Gasthuis te Delft is in deze uitgave gast in de rubriek Dienst in de Kijker. Tenslotte, naast de samenvattingen van vrije inzendingen gepresenteerd tijdens de wetenschappelijke vergadering van de NVNG van 22 november 2019 wordt in de rubriek Uit de Oude Doos aandacht besteed aan promovendi van weleer en hoe het gebruik van nucleair geneeskundig instrumentarium een centrale rol in hun proefschriften speelde. Voor veel lezers blijft de gedrukte versie van het TvNG de belangrijkste vorm van communicatie met het tijdschrift. Inmiddels biedt de internetsite van het tijdschrift ook mogelijkheden tot kennisneming met opinievormende multimedia stukken en videomateriaal, voor het eerst gepost in november 2017. In 2019 startte het TvNG met het publiceren van video interviews met een internationaal karakter. Gesprekken met vooraanstaande nucleair geneeskundigen zoals Rodney Hicks en Ignasi Carrió zijn de eerste twee die op het YouTube kanaal van het TvNG te bezichtigen zijn. Beide hoogleraren bespreken specifieke onderwerpen en geven hun visie op de toekomst. Wij hopen dat dit initiatief door de lezers van het tijdschrift zal worden gewaardeerd en gesteund. Per slot van rekening betreft de toekomst van de nucleaire geneeskunde ons allemaal. Welkom in het nieuwe decennium van het TvNG! Renato Valdés Olmos & Ben Bulten Hoofdredacteuren   INHOUD RICHTLIJNBESPREKING Imaging techniques in fracture-related infections A. Glaudemans CASUÏSTIEK Cardiale amyloïdose op een skeletscan T. van de Weijer, A. Korsten LEERSTOEL TOEGELICHT Translationele moleculaire beeldvorming - in het bijzonder PET E. de Vries RICHTLIJNBESPREKING 18F-FDG PET/CT gestuurde behandeling in de nieuwe richtlijn Hodgkin lymfoom bij volwassenen A. Arens, J. Zijlstra  PROEFSCHRIFT The impact of FDG-PET/CT on treatment individualisation in NSCLC E. Usmanij Response monitoring during neoadjuvant targeted treatment in early stage non-small cell lung cancer M. van Gool High-risk melanoma patients, identification, surgical management and follow-up A. Nijhuis Small lesion detection with new PET technology D. Koopman  NAJAARSSYMPOSIUM NVNG Wetenschappelijke vergadering NVNG, 22 november 2019: Neuro-imaging DIENST IN DE KIJKER Reinier de Graaf Gasthuis te Delft E. te Beek, M. ten Broek, A. Lafeber, J. Postema, J. Teunissen NIEUWS UIT DE INDUSTRIE Rubicard nu geregistreerd als geneesmiddel C. Baggerman UIT DE OUDE DOOS Toen en Nu: Promovendi en hun nucleair geneeskundige instrumentaria CURSUS- EN CONGRESAGENDA

December 2019

Editorial - Kruispunt in beeldvorming. We lopen op het eind van het tweede decennium van het derde millennium. Een decennium met ups en downs, waarin historie werd geschreven en toekomst is gevormd. In hun boek Why Nations Fail stellen Acemoglu en Robinson dat de toekomst van een natie wordt bepaald door de respons van die natie op bepaalde kritische punten in een verder niet te beïnvloeden verloop van gebeurtenissen. Dergelijke kritische punten waren er te over de afgelopen tien jaar. Bijvoorbeeld de Jasmijnrevolutie in het Midden-Oosten eind 2010, de positieve (lees: negatieve) uitkomst van het Brexit-referendum, de verkiezing van president Trump en de anti-China protesten in Hong Kong. Hoe deze kritische punten de jaren 20 zullen beïnvloeden weten we nu nog niet, maar het aardige van de theorie van Acemoglu en Robinson is dat onze reactie op deze gebeurtenissen ons lot bepaalt. We hebben het dus zelf in de hand. Op een andere schaal geldt dit ook voor de kritische punten die het afgelopen decennium hebben plaatsgevonden op het gebied van medische beeldvorming. Als eerste in de wereld zijn wij in Nederland vijf jaar geleden gestart met een volledig geïntegreerde opleiding radiologie en nucleaire geneeskunde. Een ambitieus plan, zeker, waarbij in de afgelopen jaren vraagtekens zijn gezet bij de haalbaarheid. De ‘beeldvormer van de toekomst’ moet namelijk beschikken over een brede algemene basiskennis van de radiologie en nucleaire geneeskunde en excelleren op tenminste één klinisch gebied. Twee specialismen van samen tien jaar opleidingstijd, gereduceerd tot een opleiding van slechts vijf jaar. De reuring is begrijpelijk. Desondanks zijn de eerste Corona-aios afgelopen jaar op de werkvloer verschenen en is de nieuwe nucleair radioloog een feit. Tegelijkertijd blijven de ontwikkelingen binnen beide vakgebieden zich in rap tempo opvolgen. De implementatie van nieuwe radiofarmaca, hetzij in een therapeutische, hetzij in diagnostische setting, is in de jaren 10 buitengewoon snel verlopen. Multifasische CT’s en 3T MRI-scanners behoren tot de standaarduitrusting van de radioloog. Het succes van intra-arteriële therapie is indrukwekkend. Onze vakken kennen een technologische vooruitgang waar we nog middenin zitten, of misschien zelfs nog aan het begin van staan. Met de opkomst van artificiële intelligentie en theranostics verwachten we een nieuwe, revolutionaire verandering binnen ons vak die onze werkzaamheden verder zal bepalen. Tot slot is er de steeds luidere roep vanuit de maatschappij om zinvol met middelen om te gaan. Meer en meer moet er nagedacht worden over efficiency en de toegevoegde waarde van een diagnostische en therapeutische procedure. En over hoe men zich dient te organiseren binnen een ziekenhuis. Deze kritische punten dwingen ons na te denken over de reactie die wij als persoon, als beroepsgroep en als wetenschappelijke vereniging willen uitdragen. Voor ons als twee afzonderlijke redacties van de twee vakbladen was dit het uitgelezen moment om kennis met elkaar te maken en (vooralsnog eenmalig) de handen ineen te slaan voor een gezamenlijk themanummer. Zodat we kunnen laten zien dat wij de toekomst in eigen hand hebben. Wat de ‘beeldvormer van de toekomst’ precies zal doen moet in het komende decennium nog blijken. Hoe de verdere versmelting van onze twee vakken zal verlopen, eveneens. Uit ons (recente) verleden kunnen we in elk geval leren dat grote veranderingen mogelijk zijn. En, misschien is het allerbeste devies nog wel: laat de toekomst gewoon op je af komen. Voor nu, veel leesplezier! Ikrame Oulad Abdennabi en Ben Bulten   Nucleaire Geneeskunde & Radiologie Gemeenschappelijke uitgave; TvNG & MEMORAD Eerste nucleair radiologen in Nederland – wat gaan ze doen?  Interview met T. van de Weijer en I. Bosma Plaatsbepaling van nucleair geneeskundige cardiovasculaire beeldvorming in het Corona-tijdperk H. Verberne, D. Verschure, A. Scholtens, A. Glaudemans, R. Slart Entrepreneurship in de beeldvorming: modeverschijnsel of toekomstrealiteit? W. Grootjans, O. Hertgers, M. van Buchem De toekomst van PET A. Lammertsma De toekomst van radioactieve tracers voor diagnostiek en therapie Interview met zeven experts Visualising the future of journals on nuclear medicine and molecular imaging Interview with Ignasi Carrió Gasset Protonentherapie en multimodale beeldvorming D. Vriens en M. van Vulpen Short update on radioembolisation in the Netherlands A. Braat Cursus- en congresagenda

September 2019

Editorial - Molybdexit. Het internationale nieuws word de laatste met regelmaat gedomineerd door de Brexit en alles wat daarbij komt kijken. Of je wil of niet, je wordt ermee geconfronteerd: eerst met het referendum rondom de kwestie, vervolgens de berichtgeving over het eindeloze, absurdistische schaakspel in de onderhandelingen tussen de Europese Unie (EU) en het Verenigd Koninkrijk (VK) en meer recent de verkiezing van Brexit-hardliner (zoals dat dan wordt genoemd), Boris Johnson, als nieuwe premier van de vertrekkers. Ruim een maand na het verschijnen van deze editie van het TvNG, op 31 oktober 2019, moet het er dan toch echt van komen, die Brexit. Goede reden om dit jaar nog even snel op vakantie te gaan in Engeland, volgend jaar zou het zo maar een stuk ingewikkelder kunnen worden… Naast alle meer voor de hand liggende vraagstukken, zoals hoe om te gaan met een vakantie naar het VK in 2020, het effect van de Brexit op de economie van zowel de EU als het VK en de wijze waarop de afzonderlijke gebieden zich de komende jaren zullen ontwikkelen, zijn er natuurlijk ook meer specifieke doch niet minder relevante problemen die om aandacht vragen. Uitgaande van een ‘no-deal’ scenario wordt de import van medische hulpmiddelen uit het VK een stuk complexer, doordat deze dan moeten voldoen aan de regels van twee toezichthouders in plaats van één, met alle registratielast van dien en voor veel fabrikanten mogelijk veel gedoe en/of een dure aangelegenheid. Vice versa zal dit natuurlijk ook gelden: en dan specifiek voor de export van radio-isotopen naar het VK (zie ook http://www.scientistsforeu.uk/medical_radioisotopes_nodeal). In het VK is geen kernreactor beschikbaar voor de productie van Molybdeen. Kortdurende verstoring van de aanvoer van Molybdeen door incidenten in de Kanaaltunnel (brand in 2008 en stakingen in 2015) leidden destijds al tot problemen in de logistiek, maar een structurele verstoring van het logistieke proces is problematisch voor de ziekenhuizen en patiënten in het VK. Niet alleen wordt het complexer de radiofarmaca op het goede moment op de goede plek te krijgen, maar tegelijkertijd door de langere transporttijden ook stukken duurder. Daarnaast zorgt de verwachte verdere daling van de waarde van de Britse pond (vanaf begin ’16 is deze al bijna 20% gedaald) voor nog hogere kosten. Over de alternatieve mogelijkheden, bijvoorbeeld het per vliegtuig bezorgen van de isotopen, is nog veel scepsis daar de capaciteit van specialistische handling beperkt is. Door strenger grensbeleid en het ontbreken van regelgeving rondom radiofarmaca op het moment van uittreden van het VK, en de beperking van de invloed die het VK kan uitoefenen in Euratom, is het nog maar de vraag óf en hoeveel mogelijkheid er is voor transport van de isotopen naar het eiland. Hoe dan ook is een no-deal scenario, waar het VK, onder leiding van Johnson, steeds standvastiger op af lijkt te stevenen, voor de Nucleaire Geneeskunde aldaar, maar vooral voor de circa 1 miljoen patiënten die er per jaar behandeld worden, slecht nieuws. Hoewel niemand enig idee heeft hoe groot de problemen zullen gaan worden. En dan te bedenken dat dit alleen dit hele specifieke onderwerp betreft: wat is het fijn om geen Brit te zijn… Want in Nederland kunnen we ons gewoon concentreren op de dagelijkse gang van zaken. Met in deze editie van het Tijdschrift de recente oratie van prof. Hugo de Jong, onderzoeker-in-de-kijker Tessa Brabander over Actinium-225-PSMA, een toelichting op de leerstoel van prof. Riemer Slart (nieuw item!), een drietal case reports, bijdragen betreffende de wetenschappelijke voorjaarsvergadering en het BELNUC congres, een overzicht van de dienst Nucleaire Geneeskunde uit het Alrijne Ziekenhuis en tot slot een stukje uit de Oude Doos. Ben Bulten & Renato Valdés Olmos Hoofdredacteuren INHOUD ORATIE Zen en de kunst van het scanneronderhoud Inaugurele rede en interview Hugo de Jong   ONDERZOEKER IN DE KIJKER De brug naar PSMA-Therapie met een Alfa-Emitter voor gemetastaseerd prostaatcarcinoom Interview met Tessa Brabander   CASE REPORT Voriconazole induced periostitis S. Poort, R. van Rheenen, W. Noordzij   LEERSTOEL TOEGELICHT Multimodale Cardiovasculaire Beeldvorming R.H.J.A. Slart CASE REPORT Radiation segmentectomy using Yttrium-90 labelled resin microspheres in a case of relapsing colorectal liver metastasis after previous microwave ablation E.B. Veenstra, W. Noordzij   CASE REPORT Bijmilt als valkuil in PSMA PET/CT: casusbeschrijving en literatuuroverzicht S.G.F. Erdkamp, J.J. Reimerink, S.M.A. Jansen, S. Jap-A-Joe, P.C. Baars, F. Sivro, R.A. Valdés Olmos  VOORJAARSYMPOSIUM NVNG Wetenschappelijke vergadering NVNG 24 mei 2019: Kunsmatige intelligentie in de kijker  BELNUC Sfeerimpressie BELNUC symposium te Luik, 10-12 mei 2019 J. Emmering  DIENST IN DE KIJKER Alrijne ziekenhuis te Leiderdorp R. Hezemans, F. Smit, S. de Boer, L. Pereira Arias-Bouda  UIT DE OUDE DOOS Toen en Nu: techniek en kwaliteitscontrole voorop  CURSUS- EN CONGRESAGENDA 

Juni 2019

Editorial - ​Redenen voor optimisme. Ieder voorjaar wordt de redactie van het TvNG door de NVNG gevraagd om een jaarverslag op te stellen. Wat maakt zo’n jaarverslag bijzonder dit jaar? Ten eerste het feit dat de NVNG in 2018 haar vijftigjarig bestaan heeft gevierd met als hoogtepunt het congres van 14 december gehouden in De Efteling. Het collectief trotse gevoel van die dag is reeds gememoreerd door de hoofredactie in de editorial van het vorige nummer van het TvNG. De dubbeldikke jubileumeditie van het TvNG voorzien van een cover met een gouden randje, kan echter worden beschouwd als de punt van een ijsberg die tijdens 2018 o.a. 13 beschouwingen, 5 originele stukken, 10 interviews, 16 proefschriftsamenvattingen en twee Dienst-in-de-Kijker bevatte. De oplage van het TvNG groeide in dezelfde periode tot 1250 exemplaren. Maar ook de gemoderniseerde internetsite van het TvNG beleefde bewogen tijden. Gedurende het afgelopen jaar zijn 33 berichten en 15 video’s met achtergrondinformatie of interviews verschenen. Deze internetsite van het tijdschrift wordt in toenemende mate bezocht. Dit is te meten aan de hand van het aantal weergaven, aangegeven tussenhaakjes, van de top-5 van gepubliceerde interviews: Dirk Wyndale (233), Differentianten aan het Woord (221), Fijs van Leeuwen (101), Kees Hoefnagel (73) en Het OLVG in de Kijker (56). Het laatste punt dat het jaarverslag dit jaar zo bijzonder maakt en waarop de redactie met voldoening terugkijkt, is de enthousiaste reactie op de oproep van het TVNG voor het inzenden van fotomateriaal voor de rubriek Uit de Oude Doos, die vanaf 2019 een vaste plaats in het tijdschrift heeft gekregen. We kunnen samenvatten op basis van al deze feiten dat het TvNG in 2018 een gedecideerde stap heeft gemaakt op weg naar een permanente bron van documentatie binnen de vereniging. Er zijn echter redenen om de jubileumstemming nog voort te zetten. Want dit 2019 is een jaar waarin het TvNG zijn veertigjarig bestaan viert. In het kader van deze unieke gebeurtenis wil de redactie de komende maanden aandacht besteden aan de toekomst. In samenwerking met het officiële kwartaalblad van de Nederlandse Vereniging voor Radiologie, MemoRad, zijn er een aantal auteurs gevraagd voor een bijdrage betreffende hun toekomstvisie over specifieke aspecten van beeldvorming en nucleaire geneeskunde. Dit zal vormkrijgen als beschouwing of interview en zal in het themanummer van december gepubliceerd worden. Van een blik op de toekomst naar de realiteit aan het heden. In dit tweede nummer van 2019 besteedt het TvNG, door middel van een interview met Karlijn Codée-van der Schilden en Sander de Groot, aandacht aan het FIELD-LAB project dat de NRG (Nuclear Research and consultancy Group) vanuit Petten heeft gelanceerd, naar verwachting zal dit initiatief de komende jaren een belangrijke plaats in de nucleaire geneeskunde in Nederland krijgen. Daarnaast wordt, in een tweede artikel in het TvNG over het onderwerp dit jaar, de waarde bevestigd van 18F-FDG PET/CT acquisitie op maat bij het melanoom. Na een stuk van de klankbordgroep NVNG wordt de EANM Focus Meeting, recent gehouden in Cannes, over moleculaire beeldvorming van dementie, gerecenseerd. Vervolgens benadrukt een case report het belang van het op tijd stoppen van immunoglobulinen die een relatief hoge glucosegehalte bevatten om een adequate PET/CT met 18F-FDG te krijgen. Na de samenvatting van een proefschrift worden in een beschouwing PSMA-PET/CT bevindingen bij lymfogene- en hematogene metastasering in het licht van de TNM-classificatie en de nomogrammen voor risicoschatting bij het prostaatcarcinoom besproken. Tenslotte memoreert de rubriek 'Uit de Oude Doos' de ereleden van de NVNG door de jaren heen. We kunnen concluderen dat er voor het TvNG genoeg redenen zijn om de optimistische klanken die het afgelopen jaar afsloten, in 2019 te continueren. Renato Valdés Olmos & Ben Bulten Hoofdredacteuren   INHOUD ONDERZOEK IN DE KIJKER FIELD-LAB initiatief: Ontwikkeling van nieuwe nucleaire geneesmiddelen vanuit Petten voor gepersonaliseerde behandeling van kankerpatiënten Interview met K. Codée-van der Schilden en S. de Groot  ORIGINEEL ARTIKEL Clinical benefit of routine true-whole-body 18F-FDG PET/CT for patients with malignant melanoma A.M. van den Berk, J.P. Esser  KLANKBORDGROEP NVNG Een kort stukje over de klankbordgroep NVNG  J. Lavalaye ONDERWIJS IN DE KIJKER EANM Focus Meeting 2: 'Molecular imaging of dementia, the future is here' G. Stormezand  CASE REPORT 'A spoonful of sugar helps the medicine go down' but interferes with image quality: The importance of adequate patient preparation for 18F-FDG PET/CT L.W. van Golen, Chahid, F.S. Kleijwegt, H.J. Verberne  PROEFSCHRIFT The two sides of the coin of psychosocial stress: evaluation by positron emission tomography  P. Kopschina Feltes BESCHOUWING PSMA-PET/CT bevindingen bij gemetastaseerd prostaatcarcinoom in het licht van de TNM-classificatie J.J. Reimerink, S.M.A. Jansen, P.C. Baars, M.T.J. Bus, S. Jap-A-Joe, F. Sivro, R.A. Valdés Olmos  UIT DE OUDE DOOS Ereleden van de NVNG door de jaren heen  CURSUS- EN CONGRESAGENDA