Menu Filters

Uitgaven

Het Tijdschrift voor Nucleaire Geneeskunde (TvNG) is een Nederlandstalig kwartaalblad dat wordt verspreid onder de leden van de aangesloten beroepsverenigingen in Nederland en België en onder belangstellenden die zich als abonnee hebben aangemeld. Doelstelling van het tijdschrift is het bevorderen van discussie en uitwisselen van kennis tussen beroepsbeoefenaren in de nucleaire geneeskunde.
1|...|18|19»

September 2009

AFSTUDEERPROJECT Effects of the long range positrons emitted by 124I: implications for clinical PET/CT C.J.A. Urbach SAMENVATTING VROM-RAPPORT Het medisch gebruik van radioisotopen tot 2025 Drs. F. Celik NUCLEAIRE AVONTUREN Dr. P.L. Jager PROEFSCHRIFT Pharmacoresistance in epilepsy Dr. L. Liefaard Carotid Surgery Potential of Cerebrovascular PET measurements Dr. A. Rijbroek Endocrine Tumours - Molecular Radiation on Target Dr. J.J.M. Teunissen KLINISCHE TRIALS HOVON 75 MCL CURSUSEVALUATIE BIJZONDER CASUS Een bijzondere bevinding bij 131I-NaI scintigrafie posttherapie Prof. dr. B.L. van Eck-Smit DIENST IN DE KIJKER Medisch Spectrum Twente (MST), Enschede BOEKBESPREKING ONDERSCHEIDING Koninklijke onderscheiding voor Mr. Annie K. van Zanten en Prof. dr. Anne M. J. Paans MEDEDELINGEN UIT DE VERENIGINGEN CURSUS- EN CONGRESAGENDA   Van de Redactie Canadian Summer The Canadese reactor in Chalk River is deze nazomer nog altijd niet operationeel. De continuïteit in het beschikbaar zijn van isotopen blijft derhalve een hot issue. De huidige top-4 reactoren, die mondiaal verantwoordelijk zijn voor 96% van de polybdeenproductie, zijn ieder bijna aan het einde van hun life cycle, waardoor ze steeds afwisselend – of erger nog – tegelijkertijd in gepland of ongepland onderhoud zijn. Investeren in de ontwikkeling en bouw van nieuwe reactoren of alternatieve productiemethoden is vanzelfsprekend een kostbare aangelegenheid. Het zal duidelijk zijn dat er voorafgaand aan dergelijke investeringen grondige studie gedaan wordt naar de beschikbaarheid van en behoefte aan isotopen voor medische beeldvorming over een langere termijn. Vanuit het ministerie van VROM is onlangs een lijvig rapport verschenen om die mondiale behoefte aan isotopen tot en met 2025 in kaart te brengen. Factoren die hierop van invloed zijn, zijn de demografische ontwikkeling, de welvaartsstijging en de ontwikkeling op het gebied van de verschillende imaging modaliteiten. Al met al een belangwekkend rapport waarvan u in deze editie een samenvatting kan vinden, geschreven door collega Celik in samenwerking met de voorzitter van de NVNG, collega Verzijlbergen. Misschien bent u niet alleen geïnteresseerd in hoe de reactor in Chalk River het maakt, maar vindt u het ook boeiend om te lezen wat het “fee for service” systeem teweeg brengt of hoe de “straight nukes” gepositioneerd zijn aan de overkant van de oceaan. Dit en ander nieuws uit Canada kunt u vinden in het stuk van collega Jager. Een kleine wijziging waarover ik u graag wil informeren betreft de publicatie van samenvattingen van proefschriften op ons vakgebied. Het nieuwe beleid is dat wij voortaan alle promovendi in de gelegenheid willen stellen om hun samenvatting in ons vakblad te publiceren. Om dit mogelijk te maken is er een nieuw maximum gesteld van 500 woorden per proefschrift met daarnaast de mogelijkheid tot publicatie van twee images of ander grafisch materiaal. Tenslotte wil ik uw aandacht vragen voor het afstudeer project van twee MBRT-studenten Christian Urbach en Shahriar Tahmasebi wat onder begeleiding van dr. Kemerink en prof. dr. Teule resulteerde in het fraaie artikel “Effects of the long range positrons emitted bij 124I: implications for clinical PET/CT”. Ik wens u veel leesplezier! Lioe-Fee de Geus-Oei, Hoofdredacteur

Juni 2009

OORSPRONKELIJK ARTIKEL Optimisation of the acquisition time for brain 18F-fluorodeoxyglucose positron emission tomography studies Prof. dr. I. Goethals Therapeutic status and serious complications of radiosynoviorthesis Dr. W.U. Kampen ORATIE Oratie Emile Comans Prof. dr. E.F. Comans CBO Richtlijn Toevoeging aan de richtlijn Schildkliercarcinoom op Oncoline Dr. C.C.M. Beerendonk PROEFSCHRIFT Imaging proliferation with 18F-FLT-PET: therapy evaluation studies Dr. L.B. Been Radiation synovectomy of the ankle, knee and upper extremity joints Dr. F. van der Zant Staging, treatment and follow-up of penile carcinoma Dr. J.A.P. Leijte KLINISCHE TRIALS NVALT-8A en 8B BIJZONDER CASUS Divertikel van Meckel bij een kind met melaena Drs. V. Bissessur, Dr. R.J. Bennink BOEKBESPREKING REGIO BIJEENKOMSTEN NVNG Prof. dr. B.L.F. van Eck-Smit FORUM MEDEDELINGEN UIT DE VERENIGINGEN CURSUS- EN CONGRESAGENDA   Van de Redactie Hoe gaat ú dit jaar het hoofd leegmaken? Een blik op de kalender leert dat het jaar alweer half voorbij is. De zon nadert de kreeftskeerkring, de zomervakantie staat voor de deur. Doorgaans tijd voor het onderbreken van de dagelijkse medische routine. Afstand nemen van de vele belangrijke en minder belangrijke besprekingen, van de geslaagde en minder geslaagde pogingen een bijdrage te leveren aan …de wetenschap…de vorming van studenten of collega’s in spé, het hogere management, de ellenlange to-do lijsten die harder aangroeien dan weggewerkt kunnen worden en…. ga zo maar door. Waar gaat ú dit jaar het hoofd leegmaken en hoé? Wordt het geestelijke ontspanning door lichamelijke inspanning? Wordt het een stedentrip, luieren aan het strand of liever een zeil-, fiets- of wandelvakantie? Hopelijk bént u in de gelegenheid om uit dit brede palet aan mogelijkheden te kiezen. Om u even wreed van die roze wolk af te plukken: helaas geldt dit namelijk niet voor mensen met actieve inflammatoire gewrichtsaandoeningen. Dit brengt ons bij het hoofdthema van dit nummer: “radiosynoviorthesis”. Wij presenteren u twee fraaie bijdragen over dit onderwerp van collega Willm Uwe Kampen uit de Spitalerhof Kliniek te Hamburg en collega Friso van der Zant, van het Medisch Centrum Alkmaar, die onlangs op dit onderwerp gepromoveerd is. Het is positief te constateren dat er op dit gebied veel artikelen gepubliceerd zijn met een sterke bewijsvoering, dat er zich weinig complicaties voordoen, mits u het juiste radionuclide uitkiest voor het gewricht in kwestie en dit in de meest optimale dosis toedient met aandacht voor een zorgvuldige injectie- en immobilisatie techniek. Als nucleair geneeskundigen kunnen wij het zieke gewricht misschien niet genezen, maar kunnen wij wel bijdragen aan een betere kwaliteit van leven. En toch ook aan een mooie vakantie voor hen…? Tenslotte wil ik u wijzen op het fraaie originele artikel “Optimisation of the acquisition time for brain FDG PET studies” van mederedactielid prof. dr. Ingeborg Goethals, van het Universitair Ziekenhuis te Gent. Zij toont ons dat het PET breinprotocol stevig ingekort kan worden, zonder het brein te kort te doen. Als u de minimale scanduur aanhoudt voorkomt u dat u straks niet met een al te “leeg hoofd” zit! Lioe-Fee de Geus-Oei, Hoofdredacteur

Maart 2009

OORSPRONKELIJK ARTIKEL “SPECTopic” parathyroid: a case report Mw. drs. M.S. Roukema Logistieke aanpassingen bij ablatie met recombinant humaan TSH Dr. W.V. Vogel CBO RICHTLIJN Richtlijn ‘Voorzorgsmaatregelen bij jodiumhoudende contrastmiddelen’ Drs. P.C. Barneveld VERSLAG CHERNOBYL Bezoek aan Chernobyl, 22 jaar na de ramp Dr. J. Lavalaye PROEFSCHRIFT Biological characterization of squamous cell carcinomas of the head and neck by means of 123I-IL2 and 99mTc-HYNIC-Annexin V scintigraphy Dr. D. Loose Metabole beeldvorming van therapiegeïnduceerde veranderingen in lymfomen: een (micro)PET studie Dr. L. Brepoels Synthesis and in vivo evaluation of 123I-3-I-CO, a potential SPECT tracer for the serotonin 5-HT2A receptor Dr. P. Blanckaert ABSTRACTS Molecular Imaging, to Image or to Imagine CURSUSEVALUATIE BIJZONDER CASUS Een dubbelzijdig probleem DIENST IN DE KIJKER Het Universitair Ziekenhuis Gent (UZG) BOEKBESPREKING VISIEDAG FORUM MEDEDELINGEN UIT DE VERENIGINGEN CURSUS/ EN CONGRESAGENDA   Van de Redactie Cross Learning Misschien is het u ook wel eens overkomen. U komt terug van een relatief klein congres of onbekende cursus en u denkt “wow, dit was zinvol”. Vanaf nu kunt u uw ervaringen delen in de rubriek “cursusevaluatie”, zodat andere collegae uit den lande getipt kunnen worden. Wij zijn hierbij niet benieuwd naar de kwaliteit van het hotel, maar willen graag wel heel specifiek weten waarom juist deze cursus u verder gebracht heeft. Was het omdat het precies aansloot bij datgene waar u mee bezig bent? Vond u misschien dat ene puzzelstukje dat nog ontbrak? En voor welke collegae, die zich in welke niche bevinden is de cursus geschikt? Voor de kick-off van deze rubriek hebben we ervoor gekozen de opbouw over te laten aan de inzichten van de auteur zelf, maar vanaf het volgende nummer is er een speciale template ontwikkeld, die u binnenkort op de NVNG website kunt vinden. Een ander mooi voorbeeld van “cross learning” vindt u in het artikel van collega Vogel uit het NKI. Hij beschrijft zijn ervaringen over de invoering van recombinant humaan TSH ten behoeve van ablatie van een schildklierrest bij gedifferentieerd schildkliercarcinoom. U krijgt praktische tips met betrekking tot de logistiek, selectie van patiënten, patiëntenvoorbereiding en -informatie, waardoor u morgen aan de slag kunt gaan in uw eigen kliniek. Nu we het toch over “learning” hebben: een samenvatting van de voordrachten die gehouden zijn op het NVNG-lustrumsymposium treft u ook in deze editie aan. Wat had de organisatie ons een geweldig feestelijke dag bezorgd, van inhoudelijk hoog niveau! By the way, hebt u zich al opgegeven voor het 14e Belnuc-NVNG symposium in mei? Ook daar hopen wij u weer in groten getale te ontmoeten! Tenslotte willen wij u nog attenderen op een kleine, doch belangrijke wijziging bij de rubriek “dienst in de kijker”. Tot dusver werd u door de redactie benaderd, maar vanaf nu leggen we graag het initiatief bij u neer. Voortaan kunt u zelf contact met ons opnemen als u uw afdeling “in de kijker” wilt zetten. Want we blijven uiteraard benieuwd naar de lezenswaardige ontwikkelingen van de “diensten” in België en Nederland. Lioe-Fee de Geus-Oei, Hoofdredacteur

December 2008

OORSPRONKELIJKE ARTIKELEN Octreotide analogues for radionuclide therapy: current status and future outlook Prof. dr. ir. M. de Jong ImmunoSPECT and PET imaging: towards patient tailored targeted therapy Dr. M.N. Lub-de Hooge Scintigraphic imaging of angiogenesis Prof. dr. O.C. Boerman Ontwikkeling van een nieuw radiofarmacon in een academische, niet-commerciële setting Drs. M.G.G. Sturkenboom Fibrose activiteit bij patiënten met longfibrose: mogelijkheden van molecular imaging Dr. J. Lavalaye Amyloid imaging in Alzheimer’s disease: a promising new direction in Nuclear Medicine Dr. B.N.M. van Berckel BESCHOUWING Ruimtelijke voorzieningen bij de bereiding van radiofarmaca: welke regels gelden wanneer? Dr. K.J.M. Schimmel Metabole PET tracers voor neuroendocriene tumoren: een verhalende beschrijving Dr. P.L. Jager CONGRESVERSLAG 14th European Symposium on Radiopharmacy and Radiopharmaceuticals Dr. E.F.J. De Vries DIENST IN DE KIJKER Het Radionuclidencentrum van het VUmc MOET JE NOU EENS KIJKEN Skeletscintigrafie behulpzaam bij het diagnosticeren van recidief uterus adenosarcoom BOEKBESPREKING MEDEDELINGEN UIT DE VERENIGINGEN CURSUS- EN CONGRESAGENDA   Van de Redactie Nieuwe radiofarmaca: samen meer mogelijk maken Dat onderzoek naar nieuwe radiofarmaca zeer actueel is blijkt wel uit een PubMed search die ik eerder dit jaar deed: in 2007 werden in de medische literatuur meer dan 90 verschillende concept radiofarmaca beschreven. In dit themanummer heb ik geprobeerd een aantal sprekende artikelen bijeen te brengen om te illustreren dat onderzoek naar nieuwe radiofarmaca ook op eigen bodem zeer actueel is. Zo bevat dit themanummer zes oorspronkelijk artikelen over veelbelovende radiofarmaca waaronder F18-DOPA, Y90-DOTATOC, F18-PIB en F18-galacto-RGD. Een onderzoeksrichting die ik graag apart wil noemen is het labelen van biologicals ten behoeve van het voorspellen en monitoren van de respons op deze middelen (artikelen van Boerman et al. en Lubde Hooge). Een ontwikkeling die zeer goed kan gaan bijdragen aan het doelmatig inzetten van de ‘dure’ biologicals. Wellicht komt er ooit een themanummer over farmaco-economisch onderzoek rondom de plaatsbepaling van deze radiofarmaca. Iets anders waar ik u graag op attent maak is het uitgebreide congresverslag van het 14e European Symposium on Radiopharmacy and Radiopharmaceuticals (de Vries et al.). Hoewel vaak nog in het stadium vóór klinisch onderzoek geeft dit wel prachtige voorbeelden van de richtingen waarin momenteel onderzoek naar nieuwe radiofarmaca plaatsvindt. Met elkaar moeten we ook constateren dat het landschap waarin tegenwoordig onderzoek met radiofarmaca kan worden gedaan sterk verandert. Een actueel voorbeeld is de herziene GMP Annex 3 (manufacture of radiopharmaceuticals) die op 1 september jongstleden door de Europese Commissie is geaccordeerd. De eisen in deze norm zijn vanzelfsprekend strenger dan voorheen. Twee artikelen in dit themanummer gaan specifiek in op deze veranderende eisen (artikelen Sturkenboom et al. en Schimmel et al.). Deze strengere regelgeving kan ook een rem betekenen op innovatief onderzoek. Maar dit hoeft niet zo te zijn. Juist door goede samenwerking tussen een beperkt aantal goed geoutilleerde laboratoria/ bereidingsafdelingen en diverse klinisch werkende onderzoekers is het wat mij betreft goed mogelijk om innovatie én veiligheid voor onze patiënten maximaal mogelijk te maken. En hier bedoel ik met name samenwerking over de muren van de ziekenhuizen heen. Het artikel van Lavalaye et al. in dit themanummer is hier een goed voorbeeld van. Dr. Ewoudt M.W. van de Garde, ziekenhuisapotheker-radiofarmaceut hoofdredacteur themanummer

Juni 2008

OORSPRONKELIJK ARTIKEL Functional imaging of neuroendocrine tumours Dr. A.N.A van der Horst-Schrivers Broken heart: a case report Drs. F.M. van der Zant Waar komt het toekomstig technetium vandaan? Dr. M.C. Duijvestijn Richtlijn Schildklierfunctiestoornissen Dr. J.W. van Isselt Ambassadeur van de puntjes op de i Ir. A. Eek PROEFSCHRIFT Tracer development for detection and characterization of neuroendocrine tumors with PET Dr. O.C. Neels Metabolic PET Tracers for Neuroendocrine tumors Dr. K.P. Koopmans MOET JE NOU EENS KIJKEN 18F-FDG-PET/CT bij een patiënt met chronische lymfatische leukemie DIENST IN DE KIJKER Catharina-ziekenhuis Eindhoven Auteursinstructies Mededelingen uit de verenigingen Cursus- en Congresagenda   Van de Redactie Oranjegevoel Om maar meteen met de deur in huis te vallen: als het aan ons ligt zult u zich deze zomer niet vervelen. Daarmee doel ik natuurlijk niet op de vele sportevenementen die op Europees en mondiaal niveau worden gehouden waardoor supermarkten en soms complete straten van kleur verschieten. Nee, hiermee doel ik op deze zeer interessante editie van ons vakblad, een uitgave met als hoofdthema neuroendocriene tumoren. Het toeval wil namelijk dat ook neuroendocriene tumoren oranje op kunnen lichten. Wij hebben de experts uit Groningen bereid bevonden een overzichtsartikel te schrijven met betrekking tot dit thema, waarbij het accent gelegd wordt op neuroendocriene tumoren van dunne darm en pancreas, medullair schildklier carcinoom, feochromocytomen en paragangliomen. Hieraan verwant vindt u twee besprekingen van proefschriften uit Groningen, van Oliver Neels en Klaas Pieter Koopmans, die over de ontwikkelingen van nieuwe PET-tracers voor de beeldvorming van neuroendocriene tumoren rapporteren. Zij bestudeerden het biochemisch gedrag en de diagnostische waarde van deze nieuwe PET-tracers. U kunt lezen over 18F-DOPA, volgens sommigen na 18FDG de meest veel belovende PET-tracer voor de nabije toekomst. Maar om in het hier-en-nu te blijven: 99mTechnetium is het isotoop waarvan wij allen, voor de huidige dagelijkse routine, nog steeds afhankelijk zijn. Misschien wist u het niet, maar met de huidige infrastructuur is de leveringszekerheid van dit isotoop niet gegarandeerd. Marieke Duijvestijn van de Nuclear Research en Consultancy Group te Petten laat U meekijken achter de schermen en zodat u kunt zien wat er aan gedaan wordt om de toelevering van dit isotoop zeker te stellen. Tot slot wijs ik u op een heel speciaal case-report “Broken heart”, waarbij - en dat zal u wellicht verbazen - ook een door “emoties” geluxeerde aandoening zichtbaar gemaakt kan worden door onze scans. Dus ons advies: zorg voor niet teveel emotionele stress dit (sport) seizoen! Lioe-Fee de Geus-Oei, Hoofdreacteur

Maart 2008

Validatie van de Mo-99 doorbraaktest Drs. W. de Jongh Breathgated scannen bij PET: adembenemend of niet? J.G. van den Berg ORATIE Radiochemische oplossingen Prof.dr. O.C. Boerman PROEFSCHRIFTEN Neurotoxicity of Ecstasy: Causality, Course, and Clinical Relevance Dr. M.M.L. de Win Characterization of malignancy with FDG-PET Dr. L.F. de Geus-Oei Advances in PET and multimodality imaging Dr. W.V. Vogel Imaging Strategy in Differentiated Thyroid Cancer Dr. T.T.H. Phan Diagnostic studies in amyloidosis Dr. B.P.C. Hazenberg Abstracts wetenschappelijke vergadering van de NVNG FORUM Ervaringen uit het veld MARIE CURIE Award METAward MOET JE NOU EENS KIJKEN Positieve octreotidescintigrafie bij nasopharyngeal carcinoom DIENST IN DE KIJKER Academisch Medisch Centrum, Universiteit van Amsterdam BOEKBESPREKING Mededelingen uit de verenigingen Cursus- en Congresagenda   Van de Redactie Geachte lezer, geachte auteur, Graag licht ik deze aanhef even toe, want misschien voelt u zich niet direct aangesproken als auteur. Ons blad bestaat dit jaar dertig jaar! Een lange periode waarin ons vak niet stilgestaan heeft. Dit zesde lustrum leek ons een goed moment het tijdschrift in een geheel nieuw jasje te steken. De kleur is frisgroen en voelt aan als de lente. En deze frisse lentebries waait ook in de redactie. Dit lustrum grijpen wij aan om onszelf nieuwe doelen te stellen. We leggen daarbij de lat hoog. Om kort te gaan: het is onze ambitie om in 2010 PubMed geïndexeerd te zijn. U denkt misschien “dat is hoog gegrepen”, maar we hebben er alle vertrouwen in dat dat ons, in samenwerking mèt u, ook lukken gaat. Er moet nog wel het één en ander gebeuren voordat wij volgens de regelen der kunst “PubMed-proof” zijn en de stap durven wagen de proeve van beoordeling te doorstaan. Tijdens de ledenvergadering zal ik u en détail vertellen wat er allemaal veranderen gaat. Wat u er op korte termijn van gaat merken, kan ik nu alvast in grote lijnen vertellen. Ten eerste dienen in de toekomst alle ingezonden artikelen voorzien te zijn van een samenvatting in het Engels. Ten tweede moeten we ons nog strenger houden aan een standaard format waarin artikelen aangeleverd worden. Hiertoe hebben wij nieuwe instructies voor auteurs geschreven, die vanaf 1 april te vinden zijn op de websites van de NVNG en de SBNG. De derde en belangrijkste eis is om nog meer wetenschappelijke inhoud te geven aan ons blad. Concreet betekent dit meer wetenschappelijke artikelen. Uiteindelijk is PubMed indexering natuurlijk geen doel op zich, maar een tussenstap op weg naar het uiteindelijke doel: het verkrijgen van een impact factor. Nog een lange weg te gaan dus. Maar laten we bij het begin beginnen. Enkele Nederlandstalige vakbladen van andere specialismen zijn ons reeds in dit traject voorgegaan. En zeer recentelijk is het ook de cardiologen gelukt dit traject met “The Netherlands Heart Journal” succesvol te doorlopen. Dat het verkrijgen van PubMed indexering een realistisch doel is, moge dus duidelijk zijn. Gelukkig voelen wij ons gesteund door onze adviesraad. Na de zomer is onze eerste brainstormavond gepland waarin deze raad van wijze dames en heren hardop gaat meedenken over de (wetenschappelijke) inhoud en toekomst van ons blad. Een bijeenkomst waar wij veel van verwachten. Wij als redactie proberen de voorwaarden te scheppen, maar u zult begrijpen dat we hier met z’n allen de schouders onder moeten zetten om er vervolgens individueel en als beroepsgroep beter van te worden. Wij rekenen daarbij op uw inzet! Lioe-Fee de Geus-Oei, Hoofdredacteur

December 2007

Nucleaire Cardiologie; meer dan 30 jaar oud! Prof. dr. E.E. van der Wall Myocard perfusiescintigrafie: SPECT Prof.dr. B.L.F. van Eck-Smit Frans Corstens verlaat de Nucleaire Geneeskunde Gated single photon emission computed tomography and positron emission tomography; an important imaging tool for optimal patient management in cardiology Dr. C.D.L. Bavelaar-Croon Mag bloodpool tomografie in de dagelijkse praktijk van de nucleaire geneeskunde worden gebruikt? Dr. P. De Bondt Cardiac Positron Emission Tomography Dr. P. Knaapen, MD, PhD Coronary Calcium Scoring and Non-Invasive Coronary Angiography in the Evaluation of Coronary Artery Disease Dr. J. D. Schuijf Het afbeelden van de vulnerabele plaque bij vaataandoeningen Dr. C.J. Zeebregts 123I-MIBG en cardiale sympathische activiteit: noodzaak voor standaardisatie Dr. H.J. Verberne De werkgroep Nucleaire Cardiologie, MRI en MSCT van de Nederlandse Vereniging voor Cardiologie Dr. M.J.M. Cramer, Dr. R.J.J.A. Slart Nucleaire cardiologie: een stralende toekomst Dr. R.A. Tio, Prof. Dr. B.L. van Eck-Smit PROEFSCHRIFT 123I-MIBG scintigraphy for the assessment of cardiac sympathetic activity Dr. H.J. Verberne Multimodality imaging of anatomy and function in coronary artery disease Dr. J.D. Schuijf DIENST IN DE KIJKER Het Universitair Ziekenhuis Antwerpen (UZA) Dr. L. Carp MEDEDELINGEN UIT DE VERENIGING Bureau NVNG, NVMBR BOEKBESPREKING Nuclear Medicine Therapy Janet F. Eary, Winfried Brenner IN MEMORIAM Hielke N. Roosjen CURSUS- EN CONGRESAGENDA   Van de Redactie Nucleair geneeskundige beeldvorming van het hart: stand van zaken nu en een blik in de toekomst Dit nummer van het Tijdschrift voor Nucleaire Geneeskunde heeft als thema “Nucleair geneeskundige beeldvorming van het hart: stand van zaken nu en een blik in de toekomst”. Binnen de nucleaire geneeskunde speelt beeldvormend onderzoek van het hart een belangrijke rol. Naast de bekende nucleair geneeskundige onderzoeken van het hart zijn er nieuwe technieken in opkomst. Ook beperkt het onderzoek zich niet alleen meer tot het hart. Vaatwandafbeelding kan mogelijk ook een plaats krijgen binnen de nucleaire geneeskunde. In dit nummer vindt u een overzicht van de bestaande technieken en tevens beschrijvingen van de nieuwe ontwikkelingen binnen ons vakgebied. Halverwege de jaren zeventig van de vorige eeuw werd voor het eerst planaire myocardperfusiescintigrafie verricht met Thallium-201. Ondertussen is op diverse nucleair geneeskundige afdelingen Thallium-201 vervangen door 99mTc-sestamibi of 99mTc-tetrofosmin, vanwege optimalere beeldkwaliteit en een lagere stralingsbelasting. De SPECT techniek deed daarna zijn intrede, waardoor het mogelijk was tomografie te verrichten van het hart. Gated-SPECT biedt daarnaast de mogelijkheid van linkerventrikelfunctie bepaling. LVEF bepaling was ondertussen al langer tijd mogelijk met de MUGA scan. Een recentere tomografische techniek, gated bloodpool SPECT, kan tevens de ventrikelvolumes bepalen. Voor een nauwkeurige kwantificatie van de myocardperfusie en het aantonen van vitaliteit van het myocard kan de PET techniek ingezet worden. Er zijn echter weinig centra in Nederland die over een cyclotron beschikken om PET perfusietracers zoals 13N-ammonia en 15O-water te produceren. Voor het bepalen van cardiale vitaliteit is FDG wel algemeen beschikbaar. Ondertussen wordt er in Nederland aan gewerkt om generator geproduceerd Rubidium-82 beschikbaar te krijgen. Hierdoor is het mogelijk om op elke afdeling met een PET camera myocardperfusiescintigrafie te verrichten. Bijkomend voordeel is de 24-uurs beschikbaarheid van het Rubidium-82. Nieuwe gecombineerde technieken zoals PET-CT en SPECT-CT maken het mogelijk om hart- en vaatonderzoeken te combineren op 1 camera. Dit is fraai geïllustreerd op het voorblad van deze uitgave. De multislice CT biedt de mogelijkheid van een nauwkeurige verzwakkingscorrectie, het bepalen van de kalkscore en het afbeelden van de kransslagaderen. Hoe de gecombineerde uitvoering straks in de praktijk zal gaan is nog niet duidelijk, maar de mogelijkheden zijn volop aanwezig. Naast de nieuwe technische ontwikkelingen is er ook aandacht voor het ontwikkelen van nieuwe radiofarmaca en nieuwe klinische toepassingen van bestaande radiofarmaca. Vooral het aantonen van de vulnerabele plaque met behulp van radiofarmaca staat erg in belangstelling, evenals de afbeelding van het cardiale sympatische zenuwsysteem met 123I-MIBG. Dit laatste komt vooral door nieuwe klinische indicaties. Nucleair geneeskundige beeldvorming van het hart zal een belangrijke rol blijven spelen in de bepaling van de myocardiale perfusie, vitaliteit, plaque detectie, ventrikelfunctie en sympatische innervatie. Combinatie met radiologische technieken biedt nieuwe mogelijkheden voor de nucleaire geneeskunde om de kwaliteit van het onderzoek verder te optimaliseren. Ik wens u veel leesplezier toe en hoop dat de artikelen in dit nummer een goed overzicht geven van de mogelijkheden en toekomstige ontwikkelingen binnen ons vakgebied. Dr. Riemer H.J.A. Slart, Gastredacteur

September 2007

Van de Redactie - Als rijpe appelen… De herfst valt vroeg in, dit jaar. Hoewel pas eind augustus wanneer ik dit schrijf reageert de natuur op grillige wijze en kost het me geen moeite om me in te leven in het moment dat dit 3e nummer bij u op de mat valt. In dit nummer dan ook een aantal ‘bewogen’ onderwerpen. Zo schrijft mevrouw Van der Laan over de veelomvattende gevolgen van een kleine lekkage in een leiding van de reactor te Petten, waarbij zij vanuit haar expertise als communicatie adviseur inzoomt op de turbulente omgang met de media. Nu viel deze calamiteit uiteindelijk gelukkig mee, maar wat te denken als er werkelijk iets ernstigs gebeurt? Heel goed dat er dan deskundigheid bestaat en ook hier protocollen voorhanden zijn om in voorkomende gevallen één en ander in goede banen te leiden. Misschien niet stormachtig, maar wel weer een belangrijke stap voorwaarts in het verder professionaliseren van ons tijdschrift is de presentatie op pagina 123 van onze adviescommissie. Van deze hooggeleerden verwachten wij in de nabije toekomst ondersteuning in onze visieontwikkeling. Omdat zij verschillende aandachtsgebieden hebben, kunnen zij ons alert maken op zaken die binnen hun specifieke kennisveld spelen. Ook zullen wij bij het peer-reviewed proces dankbaar van hun expertise gebruik maken. Dat brengt ons bij het onderwerp accreditatie. U weet het waarschijnlijk al, maar sinds enige tijd is ons tijdschrift peer-reviewed, waardoor u als auteur accreditatie kunt verdienen! Op pagina 108 leest u alle details over de digitale ontwikkeling ook op dit gebied, want het GAIA systeem is inmiddels niet meer weg te denken. En mocht u dan toch al in de pen geklommen zijn om wetenschappelijke bespiegelingen op papier te zetten, neemt u dan vooral ook de gelegenheid te reageren op ons forum. Ditmaal kiezen wij het ons allen bezighoudende onderwerp ‘The White Paper’, dat wij u graag voorleggen in de verwachting dat u wederom uw mening met ons allen deelt. Onstuimig is zeker te noemen het verschijnen van de definitieve richtlijn Niercelcarcinoom, waar lang naar is uitgekeken. Om u te ontlasten dit 100 pagina’s tellende document geheel zelf te bestuderen, hebben we de experts, die als vertegenwoordigers namens onze beroepsgroep zitting namen in de werkgroep, bereid gevonden een samenvatting te geven van de voor ons relevante aspecten. Tenslotte wijs ik u op onze volgende Thema-uitgave die geheel zal worden gewijd aan Nucleaire Cardiologie. Maar eerst ontmoeten wij elkaar tijdens de halfjaarlijkse bijeenkomst van de Nederlandse Vereniging voor Nucleaire Geneeskunde die in het kader zal staan van de standaardisatie van PET. Op pagina 132, schrijft Prof. Dr. O.S. Hoekstra alvast een inleiding, getiteld ‘E Pluribus Unum’,waarin het belang van uniformering met betrekking tot kwantificatie belicht wordt en waarbij inhoudelijk verwezen wordt naar de tekst van de Nederlandse FDG PET(-CT)-Standaard oftewel NEDPAS.Wij wensen u veel leesplezier tijdens de donker wordende avonden of bij mooi herfstweer overdag. Lioe-Fee de Geus-Oei Hoofdredacteur   INHOUD CBO-richtlijn niercelcarcinoom Dr. V. Bongers en Dr. A.H. Brouwers Accreditatie op de schop Dr. R.J. Bennink Het omgaan met de pers, een vak apart Mevr. J. van der Laan-Jenniskens PROEFSCHRIFT Oesoophageal cancer: novel diagnostic and therapeutic modalities Dr. M. Westerterp Kidney protection during peptide recptor radionuclide therapy Dr. E.J. Rolleman Tumor targeting avb3 integrin binding peptides and peptidomimetics: synthesis and biological evaluation Dr. Ir. I. Dijkgraaf FORUM The white paper Dr. F. Verzijlbergen Presentatie adviescommissie DIENST IN DE KIJKER Het Canisius Wilhelmina Ziekenhuis het beste ziekenhuis (volgens de consumentenbond); de afdeling nucleaire geneeskunde CWZ de beste afdeling? Drs. E. Schoenmakers MOET JE NOU EENS KIJKEN! Hemiagenesie van de schildklier bij een patiënt met M. Graves Drs. S. Jap-A-Joe, Prof. Dr. B. van Eck-Smit MEDEDELING UIT DE VERENIGING Bureau NVNG NVMBR BOEKBESPREKING Molecular Anatomic Imaging Drs. F. Celik CURSUS- EN CONGRESAGENDA

Juni 2007

Van de Redactie - ​Vol goede moed... stap ik in het hoofdredacteurschap van het u zo vertrouwde Tijdschrift voor Nucleaire Geneeskunde. En met mij starten ook enkele nieuwe redactieleden: zeer recentelijk zijn Filiz Celik en Ferdinand van der Weel toegetreden en enkele maanden geleden Ronald Boellaard en Leonie Rijks. Gelukkig kunnen wij gebruik blijven maken van de jarenlange ervaring van onze aftredende hoofdredacteur Peter van Urk. Als rots in de branding zal hij ons in de redactie blijven vergezellen. Vanaf deze plaats wil ik hem danken voor 19 jaar bouwen aan dit prachtblad dat hij nu aan ons, de nieuwe generatie, toevertrouwt. Peter was niet alleen hoofdredacteur van ons vakblad, maar heeft ook als redactielid meegewerkt aan verschillende versies van hét Leerboek en dé Aanbevelingen. Na gedane arbeid is het goed rusten zou je zeggen ... Maar van rusten komt het niet bij Peter. Volgend jaar kunnen we zijn vierde lustrum in de redactie gaan vieren, voorwaar een indrukwekkende staat van dienst! Iets anders waar wij ons gelukkig mee prijzen is ons uitgeversbureau. Ze verdienen het om met naam en toenaam genoemd te worden, onze uitgever Eric Vullers en onze bureauredacteur Loes Helwegen. U had misschien al bemerkt dat wij de afgelopen anderhalf jaar een professionaliseringsslag gemaakt hebben. Op de achtergrond verzorgden zij al langere tijd de acquisitie, echter sinds zij actief hun intrede gemaakt hebben in de nucleaire geneeskunde is alles anders. Dat is niet alleen te zien aan ons tijdschrift, maar ook aan de gedrukte versie van de geheel herziene druk van de “Aanbevelingen voor Nucleaire Geneeskunde 2007”. Deze nieuwe versie kunt u te zijner tijd raadplegen via de website van de NVNG, maar ook in dit digitale tijdperk blijft het fijn af en toe een papieren versie ter hand te kunnen nemen. Indien u dit boekwerk nog wilt bestellen maar niet meer in het bezit bent van de bestelkaart, dan kunt u de bestelling ook per e-mail plaatsen (info@kloosterhof.nl). Genoeg over de Aanbevelingen, nu weer terug naar het tijdschrift. Het nummer dat voor u ligt staat weer boordevol wetenswaardigheden. Door middel van de samenvattingen van recente proefschriften van ’s lands vakgenoten proberen we u niet alleen op wetenschappelijk terrein bij te praten, maar ook op het gebied van “ontspanning” komt u aan uw trekken. Want wanneer u zelf niet van de partij bent geweest bij het eerste skiweekend met nucleair geneeskundige vakbroeders, dan weet ik zeker dat u na het lezen van de sfeerverslagen, geschreven door verschillende generaties, “in the mood” zal komen. Het gerucht gaat dat men ernaar streeft hier een traditie van te maken. Dus houd een eventuele vooraankondiging in ons tijdschrift in de gaten! Maar naast ontspanning ook serieuzere zaken: mocht het ZonMW rapport over de PET-capaciteit in Nederland u ontgaan zijn, dan kunt u zich hierover in dit nummer laten informeren. Dit rapport zal het eerste discussieonderwerp worden van onze nieuwe rubriek “Forum”. Het doel van deze rubriek is een interactief podium te creëren waarop door u als lezer gediscussieerd kan worden over uiteenlopende onderwerpen. Wij dagen u uit om uw mening te geven en zien uw (on-)gezouten reacties gaarne tegemoet! Lioe-Fee de Geus-Oei Uw nieuwe hoofdredacteur   INHOUD Kwaliteitscontroles aan radiofarmaca. Nuttig of tijdverspilling? Ewoudt MW van de Garde ORATIES Eendracht maakt macht Rudi AJO Dierckx De schoonheid van het verval, Nucleaire biologie geweldig in ontwikkeling Marion de Jong PROEFSCHRIFTEN Evaluating and improving sentinel lymph node biopsy in breast cancer and melanoma patients Maartje van Rijk Positron emission tomography with 18F-fluorodeoxyglucose in fever of unknown origin and infectious and non-infectious inflammatory diseases Chantal P. Bleeker-Rovers Possibilities of FDG-PET in the diagnosis of pre-malignant gastrointestinal disorders and early cancers of the digestive system Mariëtte van Kouwen SYMPOSIUM Dertiende Symposium van het Belgisch Genootschap voor Nucleaire Geneeskunde Young Nuclearist Challenge Awards 2007 FORUM PET-capaciteit groot in Nederland DIENST IN DE KIJKER Nucleaire Geneeskunde & Moleculaire Beeldvorming, UMC Groningen MOET JE NOU EENS KIJKEN Verdelingspatroon In-111-DTPA in liquor bij meningitis AFSCHEIDSSYMPOSIUM De Rijkdom van het Beeld SKI-WEEKEND Met de groep Curie op de ski! MEDEDELINGEN UIT DE VERENIGING BOEKRECENSIE CURSUS- EN CONGRESAGENDA

Maart 2007

Van de Redactie - Het is mooi geweest . . .  Wie ‘op leeftijd’ komt heeft veel om op terug te zien. Dat geldt ook voor uw hoofdredacteur, die -voor zover hij zich kan herinneren-in 1988 toetrad tot de redactie van dit Tijdschrift (of was het zelfs nog het Nucleair Geneeskundig Bulletin?) en in 2002 Hans van Isselt opvolgde als hoofdredacteur. En er valt een hoop terug te zien! Ellinor Sokole gaf ons een prachtig historisch overzicht van de meest in het oog vallende ontwikkelingen. Op zich al genoeg stof voor een heel nummer. Nucleaire Geneeskunde mag terugkijkend gekenmerkt worden door fasen van hollen en stilstaan.Wat somber ingestelde mensen zagen een dreiging van achteruitgang maar zover is het nooit gekomen. We werden niet overgenomen door de radiologie, werden niet vervangen door CT noch ingehaald door MRI. Steeds opnieuw bleek weer dat Nucleaire Geneeskunde levensvatbaar en veerkrachtig was. Niet continu maar toch wel met regelmaat kwamen er nieuwe technieken en onderzoeksgebieden. Dat mag ook blijken uit de toename van oorspronkelijke artikelen die aan het Tijdschrift worden aangeboden en aan het aantal uitgekomen proefschriften met nucleaire onderwerpen. Omzien is eenvoudig, eenvoudiger dan vooruitzien. Tien jaar geleden kon al niet voorspeld worden hoe het vak er in 2007 uit zou zien, hoe het er uit zal zien in 2017 is nog moeilijker. De nucleair-geneeskundige wereld mag zich gelukkig prijzen dat in alle geledingen jonge en enthousiaste practici, wetenschappers en nucleaire werkers te vinden zijn die hun schouders er onder willen zetten om Nucleaire Geneeskunde verder uit te bouwen. Ook voor ons Tijdschrift geldt dit: van een eenvoudig periodiek is het uitgegroeid tot nog net geen glossy, maar wel een fraai ogend en goed leesbaar vaktijdschrift dat verspreid en gelezen wordt in het hele Nederlandstalige vakgebied. Vormgeving en afwerking zijn bij de uitgeverij Kloosterhof in goede handen en dit maakt werving van adverteerders ook weer eenvoudiger. Als hoofdredacteur heb ik dan ook geen zorgen voor de toekomst van het Tijdschrift. Ik geef het roer na 5 jaar met een gerust hart over omdat ik zeker weet dat we met Lioe-Fee de Geus-Oei als nieuwe hoofdredacteur een fantastisch goede stuurman hebben gevonden. Zij is al jaren lid van de redactie, heeft een paar jaar de voorpagina van het Tijdschrift kunstzinnig opgesierd en vele publicaties beoordeeld en afgehandeld. Met steun van de zittende redactieleden en de uitgever zal het haar zeker lukken om ons Tijdschrift nog verder uit te bouwen. Ze heeft ideeën genoeg!! Daarom kan ik u zeggen: Het wordt steeds mooier! Peter van Urk scheidend hoofdredacteur   INHOUD Kwaliteitscontrole en Klinische Fysica: Bijdrage aan de nieuwe Aanbevelingen Nucleaire Geneeskunde 2007 Sara H Muller, NKI-AVL, Amsterdam Aanbevelingen Nucleaire Geneeskunde 2007 Peter Barneveld Preklinische PET: de fysische aspecten  A.T.M.Willemsen, J.R. de Jong, A.M.J. Paans Molecular imaging techniques for assessing the lymph node status in prostate cancer patients: Comparison between Ferumoxtran-10 enhanced MRimaging and 11C-Choline PET Satoru Takahashi, Jelle O Barentsz VAN DE REDACTIE Afscheid Peter van Urk, hoofdredacteur ORATIE Translationele Fysica Dr. A.M.J. Paans PROEFSCHRIFTEN In vivo PET assay of functional P-gp in the blood-brain barrier G. Luurtsema The Hearing Brain in Males and Females L. Ruytjens Onderzoek naar de waarde van 18FDG-PET in longkanker: Van theorie naar praktijk. Harm van Tinteren ABSTRACTS Symposium ter ere van de oratie van Prof. Paans Afscheidssymposium Dr. H.Y. Oei Koninklijke onderscheiding en bronzen Erasmus beeld voor Dr. H.Y. Oei BOEKBESPREKING MOET JE NOU EENS KIJKEN?! DIENST IN DE KIJKER AANKONDIGINGEN MEDEDELINGEN VANUIT DE VERENINGINGEN CURSUS- EN CONGRESAGENDA