Menu Filters

Uitgaven

Het Tijdschrift voor Nucleaire Geneeskunde (TvNG) is een Nederlandstalig kwartaalblad dat wordt verspreid onder de leden van de aangesloten beroepsverenigingen in Nederland en België en onder belangstellenden die zich als abonnee hebben aangemeld. Doelstelling van het tijdschrift is het bevorderen van discussie en uitwisselen van kennis tussen beroepsbeoefenaren in de nucleaire geneeskunde.
1|...|10|11|12|...|17

Juni 2021

Tijden van transitie Overgangsperioden kunnen gepaard gaan met tegenstrijdige percepties. Dit kan ook het geval zijn voor de evaluatie van de geïntegreerde opleiding radiologie en nucleaire geneeskunde. Een proces dat meer dan zes jaar geleden is gestart in Nederland. In het rapport “Toekomst NVNG” van de klankbordgroep (KBG), overhandigd aan het bestuur van de NVNG in het najaar van 2020, worden interessante aspecten  beschreven aan de hand van een enquête gehouden onder de leden van de NVNG. Enerzijds vindt een meerderheid een versnippering van de nucleaire kennis over de verschillende differentiaties van de opleiding onwenselijk. Anderzijds acht een meerderheid de extra radiologische kennis die de gefuseerde opleiding meebrengt een grote meerwaarde. Het zoeken naar de harmonie tussen beide aspecten zal naar verwachting de komende tijd de aandacht van de diverse interne instanties van de NVNG opeisen. Onafhankelijk van eventuele aanpassingen, is een cruciaal aspect van de gefuseerde opleiding haar aansluiting op de Europese nucleaire richtlijnen m.b.t. het specialisme nucleaire geneeskunde in de komende jaren. Essentieel om de kloof tussen de nieuwe opleiding en de Europese richtlijnen te verkleinen is het bestaan van een zelfstandige, nationale vereniging voor nucleaire geneeskunde als lid van de EANM te waarborgen. Dit kan echter niet gebeuren zonder controversiële gevoelens zoals te lezen is in een pas verschenen artikel in het Journal of Nuclear Medicine dat een venster biedt op de Europese mening, althans die van twee prominente leden van de EANM (1). In een uitgebreid commentaar op een publicatie gegenereerd in Groningen op basis van een enquête verspreid onder AIOS radiologie, waaronder een beperkt aantal nucleaire radiologie differentianten (2), wordt de conclusie getrokken dat de fusie van beide disciplines in Nederland blijkt te zijn mislukt. De auteurs argumenteren dat de nucleaire geneeskunde niet alleen op hybride beeldvorming zoals bijvoorbeeld PET/CT dient te varen, maar ook op diverse groeiende gebieden zoals theranostiek en translationele moleculaire beeldvorming. De discussie over de opleidingsmodellen van de nucleaire geneeskunde blijkt over de grenzen te gaan. Het is tijd om vanuit de NVNG het Nederlandse model goed uit te leggen in Europese en internationale vaktijdschriften aan de hand van recente evaluaties waaronder het rapport van de KBG. Naast de opleiding is de overgang naar digitaal van het TvNG aan de beurt. Een tijd geleden is de internetsite van het tijdschrift zowel qua vorm als inhoud gemoderniseerd. Ook de papieren versie van het TvNG kreeg een noodzakelijke nieuwe opmaak. Deze aanpassingen hebben zich vertaald in een geleidelijke groei van het aantal wetenschappelijke bijdragen. Ook diverse nieuwe rubrieken hebben een vaste plaats gekregen, hetgeen heeft geleid tot een verbeterde identificatie van het TvNG. Echter, moderne vaktijdschriften worden in toenemende mate volledig gedigitaliseerd. Eind 2020 liet het bestuur van de NVNG de redactie van het TvNG weten te willen stoppen met de papieren versie en het tijdschrift uitsluitend in digitale vorm te willen publiceren. De redactie wil deze overgang implementeren op basis van een verbetering van de digitale editie met een open access systeem per artikel van het tijdschrift. Dat wil zeggen dat naast de volledige PDF-versie van ieder nummer de lezers direct per artikel toegang tot de inhoud kunnen krijgen. Omdat veel lezers hun tablet gebruiken om het TvNG te lezen vroeg de redactie uitgever Kloosterhof om te inventariseren of het tijdschrift ook in ePub formaat beschikbaar kan zijn. Dit heeft als voordeel dat het tijdschrift zich automatisch aanpast aan de grootte van het scherm, zodat de letters altijd goed leesbaar blijven. Een ander voordeel is de mogelijkheid om, waar nodig, wetenschappelijk en/of didactisch videomateriaal op te nemen in het artikel, hetgeen ook een uitdaging voor de auteurs kan betekenen.  Volledig virtueel ligt in het verschiet voor 2022. Voor 2021 blijft de traditionele aanpak van toepassing. Ook voor de huidige editie van het TvNG die deze keer casuïstiek in de vorm van primeurs aanbiedt. Ten eerste een verborgen insulinoom opgespoord met PET/CT en de nieuwe tracer [68Ga]Ga-NODAGA-exendin-4. Vervolgens doet [68Ga]Ga-FAPI-46 PET/CT zijn intrede in Nederland om van nut te zijn bij de diagnostiek van peritoneale metastasen in een casus van colorectaal carcinoom. De steeds actieve HOVON imaging groep bespreekt de voor- en nadelen van EARL 1.0 en EARL 2.0 met betrekking tot het maligne lymfoom. De kersverse voorzitter van de NVNG en oud redactielid van het TvNG Andor Glaudemans licht zijn leerstoel “Multimodale beeldvorming van infecties en inflammatoire ziekten” aan de Rijksuniversiteit Groningen toe. In de rubriek Onderzoeker in de Kijker beantwoordt dit keer Matthijs Valstar een aantal vragen over de ontdekking van nieuwe speekselklieren met behulp van [68Ga]Ga-PSMA liganden. Na een uitgebreide beschouwing betreffende de toename van radionuclide therapieën in Nederland wordt een derde PET/CT casus gepresenteerd aan de hand van bevindingen gerelateerd aan COVID-19 vaccinatie. Na de samenvattingen van een drietal proefschriften wordt in de rubriek Praktische Zaken een pleidooi gehouden voor een revival van de SeHCAT test. In Dienst in de Kijker is de Treant zorggroep aan de beurt. Tenslotte besteedt Uit de Oude Doos aandacht aan de rol van kleine en toepassingsgerichte apparatuur door de jaren heen. Het zijn tijden van transitie met een belangrijk overgangsproces voor het TvNG. Ook tijden van vaccinatie. De mouwen moeten opgestroopt blijven. Renato Valdés Olmos & Ben Bulten Hoofdredacteuren   INHOUD   CASE REPORT Lokalisatie van een verborgen insulinoom met [68Ga]Ga-NODAGA-exendin-4 PET/CT M. Boss, M. Bex, V. Vandecavede, M. Gotthardt PRAKTISCHE ZAKEN EARL2 en aanbevelingen voor de kliniek A.I.J. Arens, N. Tolboom, J.M. Zijlstra, R. Boellaard LEERSTOEL TOEGELICHT Multimodale Beeldvorming van Infecties en Inflammatoire Ziekten A.W.J.M. Glaudemans CASE REPORT [68Ga]Ga-FAPI-46 PET/CT in a patient with peritoneal carcinomatosis I. van den Brink, A.J. Poot, O.W. Kranenburg, S.G. Elias, A.J. Witkamp, E.A. Strating, R. de Roos, J. Bemelmans, M. Dingemans, F.F.T. Ververs, B. de Keizer, M.G.E.H. Lam, A.F. van den Hoven ONDERZOEKER IN DE KIJKER De ontdekking van nieuwe speekselklieren met behulp van [68Ga]Ga-PSMA ligand M. Valstar BESCHOUWING Radionuclide therapieën in Nederland: zijn we er klaar voor? L.W. van Golen, A.J.A.T. Braat, B. de Keizer, C.A.T.M. Leijen, M.G.E.H. Lam CASE REPORT [18F]choline PET/CT after COVID-19 vaccine: not only a pitfall on 2-[18F]FDG-PET/CT P.V.M. Linsen, R. Pijpers, M.I. Pauw PROEFSCHRIFTEN Towards clinical implementation of personalised PRRT in patients with neuroendocrine tumours D.M.V. Huizing Functional imaging in pheochromocytoma and paranglioma A. van Berkel  Ionising radiation quality and dose effects on DNA double strand break repair S. Roobol  PRAKTISCHE ZAKEN SeHCAT test bij verdenking chronische diarree door galzuurmalabsorptie – onbekend maakt onbemind? J. Lavalaye  DIENST IN DE KIJKER Treant Zorggroep P.L. Jager, H. Stevens, J. van Dalen  UIT DE OUDE DOOS Kleine en toepassingsgerichte apparatuur in de nucleaire geneeskunde  CURSUS- EN CONGRESAGENDA

Lokalisatie van een verborgen insulinoom met [68Ga]Ga-NODAGA-exendin-4 PET/CT

In this case report we describe the localisation of an occult insulinoma by [68Ga]Ga-NODAGAexendin-4, a tracer which targets the glucagon-like peptide 1 receptor (GLP-1R). Multiple other imaging methods had failed to detect this small neuroendocrine tumor. By localising this insulinoma, the patient could be treated and cured after years of suffering from severe hypoglycemic episodes. This case demonstrates the potential of this novel technique to become an important diagnostic imaging method for insulinoma.

EARL2 en aanbevelingen voor de kliniek

Medio 2020 is door EARL (https://earl.eanm.org/about-earl-2/) een nieuwe gemoderniseerde prestatie standaard voor kwantitatieve [18F]FDG PET/CT geïntroduceerd, de EARL standaard 2 (EARL2). EARL2 is de update van de eerdere EARL standaard 1 (EARL1). EARL2 leidt tot kwantitatieve geharmoniseerde PET/CT systeem prestaties met een hogere SUV (c.q. hoger contrast) ten opzichte van de huidige EARL1. Dit kan echter leiden tot een significante overschatting van kwantitatieve en visuele beoordelingen indien gebruik wordt gemaakt van de op EARL1 gevalideerde scores, zoals bij het maligne lymfoom. Daarom adviseren wij om, met name bij het maligne lymfoom, vooralsnog de EARL1 reconstructie te blijven gebruiken voor respons beoordeling.

Multimodale Beeldvorming van Infecties en Inflammatoire Ziekten

Sinds 1 februari 2020 bekleedt prof. dr. Andor W.J.M. Glaudemans de leerstoel ‘Multimodale Beeldvorming van Infecties en Inflammatoire Ziekten’ aan de Rijksuniversiteit Groningen (RUG) en het Universitair Medisch Centrum Groningen (UMCG). Wij vroegen prof. Glaudemans naar het doel en de relevantie van zijn leerstoel.

[68Ga]Ga-FAPI-46 PET/CT in a patient with peritoneal carcinomatosis

We present a case of a patient, previously treated for peritoneal metastases from colorectal cancer with HIPEC surgery, who underwent PET/CT with [68Ga]Ga-FAPI-46 at our centre to determine whether peritoneal carcinomatosis had recurred. This was the first clinical application of this novel tracer that targets cancer associated fibroblast activity. Conventional contrast enhanced CT and MRI were acquired in conjunction. The [68Ga]Ga-FAPI-46 PET/CT clearly demonstrated intense focal tracer uptake in a pelvic peritoneal deposition that was also apparent on CT. In addition, [68Ga]Ga-FAPI-46 PET/CT demonstrated another peritoneal deposition on the serosal surface of a bowel wall that was missed in the clinical CT and MRI read, as well as more subtle diffuse peritoneal metastatic involvement in the abdomen, which was not at all visible on radiological imaging. This case illustrates the anticipated clinical value that FAPI-PET/CT may come to play in challenging oncological imaging tasks such as the detection of peritoneal carcinomatosis.

De ontdekking van nieuwe speekselklieren met behulp van [68Ga]Ga-PSMA ligand

Matthijs Valstar heeft zijn geneeskunde opleiding gevolgd aan de Universiteit van Groningen en heeft aansluitend zijn Master Tandheelkunde behaald aan de Universiteit van Amsterdam. Hij is opgeleid tot Mond, Kaak- en Aangezichtschirurg en momenteel werkzaam in het Flevoziekenhuis in Almere. Tevens is hij klinisch epidemioloog en werkzaam als PhD research fellow bij het NKI-Antoni van Leeuwenhoek ziekenhuis waar hij onderzoek doet op twee speekselklier-gerelateerde gebieden: epidemiologie van speekselkliertumoren en mogelijkheden van moleculaire beeldvorming van PSMA PET/CT in de speekselklieren.

Radionuclide therapieën in Nederland: zijn we er klaar voor?

The volume of radionuclide therapies is expanding fast. It is gaining more popularity. Especially [177Lu]Lu-PSMA therapies are expected to increase rapidly when positive results of the VISION trial will be published. As the prevalence of prostate carcinoma is high, the expected volume of requested therapies - after approval by EMA - are huge and needs the attention of medical staff of nuclear medicine departments. Special focus on production capacity of radionuclide therapies, therapeutic and diagnostic facilities, training of medical doctors, dosimetry guided therapy planning and radiation protection is needed. With this overview we hope to give insight in the expected increase of requested therapies and accompanied challenges on the short and long term.

[18F]F-choline PET/CT after COVID-19 vaccine: not only a pitfall on 2-[18F]FDG-PET/CT

We report a case of a patient with suspected primary hyperparathyroidism. The [18F]Fcholine PET/CT revealed a hyper functioning parathyroid gland posterior to the lower pole of the right thyroid lobe. As coincidental finding some non-enlarged lymph nodes in the left axillary region where seen that showed increased [18F]F-choline uptake. The patient received a COVID-19 vaccination two weeks earlier. This case shows a potential pitfall of [18F]F-choline PET/CT imaging associated with the recent introduction of COVID-19 vaccination.

Towards clinical implementation of personalised PRRT in patients with neuroendocrine tumours: Optimi

Neuro-endocriene tumoren (NET) zijn zeldzame maligniteiten waarbij patiënten veelal worden gediagnosticeerd in de gemetastaseerde setting. Deze goed gedifferentieerde tumoren tonen vaak overexpressie van de somatostatine receptor, welke gebruikt kan worden voor diagnostiek middels [68Ga]Ga-DOTATATE PET/CT.

Functional imaging in pheochromocytoma and paranglioma

Feochromocytomen en paragangliomen (PPGL) zijn zeldzame neuro-endocriene tumoren die een overmaat aan stresshormonen produceren. Het klinisch beeld is wisselend. In de meeste gevallen zijn de tumoren goedaardig, maar sommige zijn kwaadaardig. In dit proefschrift werd de bruikbaarheid van functionele beeldvormende technieken onderzocht voor de diagnostiek en behandeling van feochromocytomen en paragangliomen.

Ionising Radiation Quality and Dose Effects on DNA Double Strand Break Repair

Ionising radiation (IR) can induce a wide array of different types of DNA damage and, in the context of cancer therapy, is used to eradicate tumour cells. The underlying success of DNA damage-inducing radiation treatment is the rationale that tumour cells coordinately respond to DNA damage, thereby inducing a variety of responses that induce cell death or inhibit cellular proliferation.

SeHCAT test bij verdenking chronische diarree door galzuurmalabsorptie – onbekend maakt onbemind?

Als nucleair geneeskundige zie ik dagelijks onderzoeken voorbijkomen van bijna alle specialisten. Maar sommige onderzoeken zie ik bijna nooit, terwijl ik als beeldvormend specialist denk dat deze wel nuttig kunnen zijn. Bijvoorbeeld de [75Se]SeHCAT scan (SeHCAT test) bij chronische diarree. Volgens mij is dit een prima onderzoek, wat je niet bij elke patiënt met diarree moet uitvoeren, maar dat in sommige gevallen waardevol kan zijn.